Κυριακή 6 Μαρτίου 2022 (TΥΡΟΦΑΓΟΥ)

Κυριακή  6 Μαρτίου 2022 (TΥΡΟΦΑΓΟΥ)

(Ματθ. στ΄ 14 - 21)

Ἤδη βρισκόμαστε στὸ κατώφλι τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Ἀπὸ αὔριο εἰσερχόμαστε στὸ «στάδιο τῶν ἀρετῶν» καὶ ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ νὰ ζήσουμε τὴν περίοδο αὐτὴ μὲ νηστεία καὶ ἐντονότερο πνευματικὸ ἀγώνα. Εἶναι, λοιπὸν, κατ’ ἐξοχὴν ἐπίκαιρο τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, ὅπου ὁ Κύριος Ἰησοῦς μᾶς παρουσιάζει τὸν αὐθεντικὸ τρόπο γιὰ τὴν τήρηση τῆς νηστείας καὶ κατ’ ἐπέκταση γιὰ τὴν ἄσκηση κάθε ἀρετῆς. Ποιὸς εἶναι αὐτὸς ὁ τρόπος; Ἡ ἀφάνεια. Μᾶς καλεῖ, δηλαδὴ, ὁ Κύριος νὰ νηστεύουμε καὶ νὰ ἀσκοῦμε τὴν ἀρετὴ χωρὶς ἐπίδειξη, ταπεινά, «ἐν τῷ κρυπτῷ». Ἂς δοῦμε, λοιπὸν, τί σημαίνει νὰ ζοῦμε «ἐν τῷ κρυπτῷ» καὶ γιατί ὁ Κύριος μᾶς καλεῖ νὰ ἀκολουθήσουμε αὐτὸν τὸν τρόπο ζωῆς.

Τὸ νὰ ζοῦμε «ἐν κρυπτῷ» σημαίνει νὰ ἐργαζόμαστε τὴν ἀρετὴ μακριὰ ἀπὸ τὰ βλέμματα τῶν ἀνθρώπων.

Ὅταν νηστεύεις, λέει ὁ Κύριος, μὴν ἐπιδιώκεις νὰ τὸ φανερώνεις αὐτὸ στοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ μόνο στὸν Θεό. Μὴν παρουσιάζεσαι δῆθεν ταλαιπωρημένος ἀπὸ τὴν ἄσκηση, γιὰ νὰ ἑλκύσεις τὴ συμπάθεια καὶ τὸ θαυμασμό τους. Ἡ ἀληθινὴ νηστεία γίνεται ἀθόρυβα, ἀνεπιτήδευτα, χωρὶς ἐπίδειξη. Βέβαια δὲν εἶναι δυνατὴ καὶ ἡ ἀπόλυτη μυστικότητα. Γιὰ παράδειγμα, μέσα σὲ μιὰ οἰκογένεια ὁπωσδήποτε θὰ γίνει ἀντιληπτὸς αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ νηστεύσει. Ὡστόσο ὁ Κύριος ἀναφέρεται κυρίως στὰ ἐσωτερικὰ ἐλατήρια καὶ μᾶς συνιστᾶ νὰ μὴν προκαλοῦμε καὶ νὰ μὴν ἐπιζητοῦμε τὴ δόξα τῶν ἀνθρώπων.

Παρομοίως διδάσκει ὁ Κύριος νὰ γίνεται καὶ ἡ προσευχή. Ὅταν προσεύχεσαι, λέει, μὴ μιμεῖσαι τοὺς ὑποκριτές, ποὺ θέλουν νὰ στέκονται σὲ περίοπτη θέση, γιὰ νὰ ἀποσπάσουν τὸν ἔπαινο τῶν ἀνθρώπων. Ἐσὺ «εἴσελθε εἰς τὸ ταμιεῖόν σου», στὸ ἰδιαίτερό σου δωμάτιο, κι ἐκεῖ προσευχήσου στὸν Θεὸ μακριὰ ἀπὸ τὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων. Διότι ἐκεῖνοι μὲν ἐπισύροντας τοὺς ἐπαίνους θὰ λάβουν τὸ μισθό τους ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ἐσὺ ὅμως θὰ ἀποκομίσεις πλούσια τὴν εὐλογία καὶ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ.

Καὶ ἡ ἐλεημοσύνη τὸ ἴδιο ἀθόρυβα καὶ ταπεινὰ πρέπει νὰ προσφέρεται. Τόσο κρυφά, ὥστε οὔτε σὺ ὁ ἴδιος νὰ μὴ θυμᾶσαι τὸ καλὸ ποὺ κάνεις σὲ κάποιον. «Μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου».

Ἔτσι καλλιεργεῖται κάθε ἀληθινὴ καὶ γνήσια ἀρετή, «ἐν τῷ κρυπτῷ». Στὴν ἀφάνεια. Γιατί ὅμως ὁ Κύριος μᾶς ζητᾶ νὰ διατηροῦμε κρυμμένες τὶς ἀρετές μας; Δὲν θὰ ἦταν χρησιμότερο νὰ δημοσιοποιοῦνται, γιὰ νὰ τὶς γνωρίζει καὶ ὁ κόσμος;

Ὁπωσδήποτε ὁ Κύριος δὲν ἀποκλείει οὔτε ἀπαγορεύει τὸ νὰ γίνει ἀντιληπτὴ ἡ ἀρετὴ ἑνὸς πιστοῦ χριστιανοῦ στὸ περιβάλλον του καὶ νὰ γίνουν εὐρύτερα γνωστὰ τὰ καλὰ ἔργα του. Γι’ αὐτὸ καὶ εἶπε: «Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. ε΄ 16)· δηλαδὴ ἔτσι νὰ λάμψει τὸ φῶς τῆς ἀρετῆς σας ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων, γιὰ νὰ δοῦν τὰ καλά σας ἔργα καὶ νὰ δοξάσουν τὸν οὐράνιο Πατέρα σας. Αὐτὸ, ὅμως, δὲν σημαίνει νὰ φροντίσετε ἐσεῖς νὰ γίνουν γνωστὰ τὰ ἔργα σας. Δὲν εἶπε «ἐπιδείξατε αὐτά», ἀλλὰ «λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν». Ἂν ἡ ζωή μας ἔχει ὡς κέντρο τὸν Χριστό, τότε, ἀκόμη κι ἂν εἶναι κρυμμένη, θὰ ἀκτινοβολεῖ!

Γιὰ ποιὸ λόγο, ὅμως, νὰ διατηρήσουμε κρυμμένο τὸν ἀγώνα γιὰ τὴν ἀρετή; Γιὰ νὰ τὴν ἀσφαλίσουμε στὴν ταπείνωση. Ὁ πιστὸς ποὺ καλλιεργεῖ τὶς ἅγιες ἀρετὲς κινδυνεύει ἀπὸ τὴν κενοδοξία. Αὐτή, ὅπως λέει χαρακτηριστικὰ ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, μοιάζει μὲ «τὰ μυρμήγκια στὸ ἁλώνι, ποὺ εἶναι μὲν μικρά, ἀλλὰ ἀπειλοῦν νὰ κλέψουν ἀθόρυβα ὅλο τὸν καρπὸ καὶ τὸν κόπο τοῦ γεωργοῦ» (Κλῖμαξ, Λόγος ΚΑ΄ 2). Ἡ ἀρετὴ ποὺ καλλιεργεῖται μὲ ἐγωιστικὰ ἐλατήρια νοθεύεται καὶ χάνει τὴν ἀξία της. Ὁ θεῖος Διδάσκαλος ἀποδοκιμάζει κατηγορηματικὰ τὰ καλὰ ἔργα ποὺ γίνονται «πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις», διότι εἶναι καθαρὸς φαρισαϊσμός. Ἀντίθετα, ἡ εὐλογημένη ταπείνωση ἑλκύει τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ κι ἔτσι ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ποὺ καλλιεργεῖ τὸν ἑαυτό του ἀθόρυβα καὶ ταπεινά, ἀσφαλίζει τὸ θησαυρὸ τῆς ψυχῆς του κάτω ἀπὸ τὴ θεϊκὴ προστασία.

Τί μεγαλεῖο μπορεῖ νὰ κρύβει ἕνας ἄνθρωπος «ἐν τῷ κρυπτῷ»! Νὰ προσεύχεται, νὰ ζεῖ μὲ ἐγκράτεια, νὰ καλλιεργεῖ τὸ ἐσωτερικό του, κι οἱ ἄλλοι νὰ μὴν ὑποψιάζονται τὸν πλοῦτο τῶν ἀρετῶν του... Νὰ ἐπισκέπτεται τοὺς ἀσθενεῖς, νὰ συμπαρίσταται στοὺς ἀνήμπορους γέροντες, νὰ προσφέρει ἐλεημοσύνη, καὶ οἱ ἄλλοι νὰ μὴν τὸ παίρνουν εἴδηση... Ὅταν ὁ Χριστὸς φανερωθεῖ γιὰ νὰ κρίνει τὸν κόσμο, τότε θὰ ἀποκαλυφθοῦν ἀναρίθμητα τέτοια παραδείγματα. Ἂς ἀκούσουμε, λοιπὸν, τὴ φωνὴ τοῦ Κυρίου πρὸς τὸν καθένα μας: Δούλεψε κι ἐσὺ ταπεινὰ καλλιεργώντας τὴν ἐνάρετη ζωὴ «ἐν τῷ κρυπτῷ», καὶ «ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ».