Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2020 (ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ)

Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2020 (ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ)

(Λουκ. ιη’ 10-14)

Συγκινητικό, ἀδελφοί, εἶναι τό παράδειγμα τοῦ τελώνου τῆς σημερινῆς παραβολῆς. Ταπεινωμένος καί συντετριμμένος ὁ τελώνης ζητοῦσε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Καί τό ἔλαβε. Κατά τήν βεβαίωση τοῦ καρδιογνώστου «κατέβη δεδικαιωμένος  εἰς τόν οἶκον αὐτοῦ». Μέ τήν ταπεινοφροσύνη του εἵλκυσε τήν θεία εὔνοια καί εὐλογία, διότι ὁ Θεός «ταπεινοῖς δίδωσι χάριν»(Α΄ Πέτρ. ε’ 5).

Ἐπειδή καί ἐμεῖς ποθοῦμε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, εἶναι πολύ ὠφέλιμο νά μελετήσουμε πῶς θά ἀποκτήσουμε ταπεινό φρόνημα.

Γιά νά ἀποκτήσουμε ταπεινό φρόνημα πρέπει πρῶτα νά κατανοήσουμε ποῦ ὀφείλεται ἡ ἔλλειψή του.  Ἡ ἔλλειψη ταπεινοῦ φρονήματος ὀφείλεται στήν πλαστή εἰκόνα τοῦ ἑαυτοῦ μας, στήν ἀνεπίγνωστη θεοποίηση τοῦ ἀνθρώπου. Στήν φρεναπάτη νά «δοκῇ τις εἶναι τι μηδέν ὤν» (Γαλ. στ΄ 3). Νά νομίζει δηλαδή κάποιος ὅτι εἶναι κάτι, ἐνῶ δέν εἶναι τίποτε. Ἑπομένως τό ταπεινό καί ἀληθές φρόνημα θά ἐγκαθιδρυθεῖ στήν ψυχήν μας, ὅταν ἐμβαθύνουμε στήν εὐτέλεια καί τήν ἀδυναμία μας. Ὅταν καταλάβουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος γενικά εἶναι ἕνα «μηδέν».Ὅσο σοφός, ὅσο ἰσχυρός, ὅσο ἐνάρετος καί ἄν παρουσιάζεται ἐπί γῆς, δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἐνσάρκωση τῆς ματαιότητας! (Ψαλμ. ρμγ΄ 4) .«Ἀτμίς» ἡ ζωή του. Ἀφάνταστα περιορισμένες οἱ γνώσεις του. Ἐλλιπής ἡ ἀρετή του.

Νά, γιατί ἦταν ἀδικαιολόγητος ὁ ὑπερήφανος Φαρισαῖος τῆς παραβολῆς  μας. Δέν ἔλαβε διόλου ὑπόψη του τήν ἀνθρώπινη ἀδυναμία. Ἄν τήν σκεφτόταν, δέν θά καυχησιολογοῦσε, ἀλλά θά εὐγνωμονοῦσε ταπεινά τόν Θεό, ἀπό τόν ὁποῖο προέρχεται «πᾶσα δόσις ἀγαθή καί πᾶν δώρημα τέλειον». Θά τόν εὐχαριστοῦσε, διότι καταδέχεται νά προσέχει καί νά ἀκούει τόν μικρό ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος δέν εἶναι παρά «γῆ καί σποδός», σκεῦος «πηλοῦ» στά χέρια τοῦ Πλαστουργοῦ.

Θά ἐκζητοῦσε ἀκόμη ἱκετευτικά συγχώρηση, διότι οἱ «ἀρετές» τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἐλλιπεῖς, ἐνῶ ἄλλες εἶναι ἀναμεμειγμένες μέ ἁμαρτίες.

Θά παρακαλοῦσε τόν Θεό νά τόν προστατεύει καί νά τόν ἐνισχύει στό μέλλον, διότι ἡ ἁμαρτία εἶναι «εὐπερίστατος», πρόχειρη, εὔκολη νά παρουσιαστεῖ καί ὁ ἄνθρωπος εἶναι «εὐόλισθος», μέ κίνδυνο ἀνά πᾶσα στιγμή νά «πέσει» καί νά καταστραφεῖ αἰωνίως.

Ἄς καλλιεργοῦμε, λοιπόν, ἐπιμελῶς τήν ὀρθή αὐτή θεώρηση τοῦ ἀνθρώπου. Ἄς προσέχουμε τά τόσο ἀφυπνιστικά λόγια τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί ἄς ὑπενθυμίζουμε στόν ἑαυτό μας τήν μεγάλη ἀλήθεια: «Τῇ πίστει ἕστηκας»! Εἶσαι σταθερός στήν πίστη σου! Ὅ,τι εἶσαι στόν Θεό τό ὀφείλεις. «Μη ὑψηλοφρόνει ἀλλά φοβοῦ»(Ρωμ.  ια΄ 20).

Νά ἀναλογιζόμαστε ἀκόμα τίς ἁμαρτίες μας. Αὐτό εἶναι τό δεύτερο καί μάλιστα πολύ δραστικότερο  καί ἀποτελεσματικότερο μέτρο γιά νά ἀποκτήσουμε ταπεινό φρόνημα. Διότι παρουσιάζει μπροστά στά μάτια μας ὄχι μόνο τήν γενική ἀδυναμία ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά καί τήν συγκεκριμένη προσωπική ἐνοχή μας. Εἶναι τόσον πολλά τά ἁμαρτήματα πού καθημερινά διαπράττουμε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ἁμαρτήματα μέ λόγια και ἔργα. Μέ σκέψεις καί ἐπιθυμίες. Φθόνοι, ἀντιπάθειες, ψεύδη, ἀδικίες, θυμοί. Ἀνυπολόγιστη ἡ μικρότητα καί ἡ ἁμαρτωλότητά μας. Μέγα τό χρέος καί ἡ ἐνοχή μας. Οἱ σκέψεις γύρω ἀπό τίς συγκεκριμένες κακίες τῆς ψυχῆς συντρίβουν τόν ἐγωισμό και διαμορφώνουν τήν ἀληθινή ταπεινή εἰκόνα τοῦ ἑαυτοῦ μας.

Ἐάν ἤθελε, θά μποροῦσε καί ὁ τελώνης νά βρεῖ  καλές πλευρές στή ζωή του. Τό ὅτι πῆγε στόν Ναό, τό ὅτι ὑπέμεινε τήν προσβολή ἀπό τόν Φαρισαῖο καί ἄλλα ἀκόμη. Σέ τί ὅμως θά τόν ὠφελοῦσαν αὐτά; Μᾶλλον ζημιά θά τοῦ προξενοῦσαν, καθώς θά ἀλλοίωναν τό ταπεινό φρόνημα. Γι’αὐτό μόνο τά ἁμαρτήματά του σκέπτεται και μόνον αὐτά προβάλλει ἐκζητώντας τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

Καί ἐμεῖς, ἐάν θέλουμε νά ἀποκτήσουμε τήν εὐλογημένη ταπείνωση, ἄς μή προσέχουμε ποῦ σφάλλουν οἱ ἄλλοι  οὔτε τί καλό τυχαίνει νά ἔχουμε κάνει ἐμεῖς. Ἄς ἐπιβαλλόμαστε στόν κακό ἑαυτό μας, ὁ ὁποῖος ρέπει σ’ αὐτά, καί ἄς τόν ἀναγκάζουμε νά σκέφτεται τά δικά του ἁμαρτήματα, καί αὐτά νά ἀναφέρει στήν ἱερά ἐξομολόγηση καί στήν καθημερινή προσευχή του.

Ἀλλά καί μετά τήν συγχώρηση τῶν ἁμαρτημάτων μας καλό εἶναι νά μήν τά λησμονοῦμε. Ὁ Δαβίδ μετά τό γνωστό σφάλμα του μετανόησε καί συγχωρήθηκε. Ἐν τούτοις βεβαιώνει ὅτι «ἡ ἁμαρτία μου ἐνωπιόν μου ἐστί διά παντός»(Ψαλμ.ν΄5). Παρομοίως καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, μολονότι μέ ἀγαθές προϋποθέσεις εἶχε κινηθεῖ γιά νά καταδιώξει τούς Χριστιανούς, μολονότι ὁ Κύριος τόν ἀνέδειξε μέγα Ἀπόστολό του μέσα στήν Ἐκκλησία, ἐκεῖνος πάντοτε ταπεινοφρονοῦσε καί θυμόταν καί ὁμολογοῦσε μέ πόνο ὅτι «ἐδίωξε τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ»(Α΄ Κορ. ιε΄ 9).

Καί ἐμεῖς, λοιπόν,πολύ θά ὠφελούμαστε, ἐάν συχνά φέρουμε στή μνήμη μας ἁμαρτίες καί λάθη τοῦ παρελθόντος .Ὄχι, βέβαια, γιά νά ξαναμολυνόμαστε ἀπό αὐτά οὔτε νά μελαγχολοῦμε, ἀλλά γιά νά σχηματίζουμε τό ὀρθό φρόνημα γιά τόν ἑαυτό μας καί νά στηριζόμαστε πλέον μόνο στή χάρη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

Ἡ περίοδος τοῦ Τριωδίου στήν ὁποία ἀπό σήμερα μᾶς εἰσάγει ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία εἶναι περίοδος πνευματικῆς ἀνασυγκροτήσεως καί καλούμαστε νά ἀντιμετωπίσουμε μέ μεγαλύτερη σοβαρότητα τή σωτηρία τῆς ψυχῆς μας. Ἰδιαιτέρως καλούμαστε νά ἐργαστοῦμε στό κεφάλαιο τοῦ ταπεινοῦ φρονήματος, πού ἀποτελεῖ τή βάση καί τήν ἀφετηρία κάθε ἀρετῆς.