ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011

ΚΥΡΙΑΚΗ  11  ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011

  ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

    «Οἱ Ἅγιοι, οἱ ἔμψυχες εἰκόνες»

                                                                        (Ὁ Μέγας Βασίλειος)

            Μέ τήν ἔναρξη τῆς Θείας Λειτουργίας, δέν ξεχνᾶμε νά καλέσουμε, γιά νά μᾶς βοηθήσουν καί νά πρεσβεύουν στήν προσευχή μας, τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο καί ὅλους τούς Ἁγίους. «Τῆς Παναγίας, ἀχράντου, ὑπερευλογημένης, ἐνδόξου, Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου, καί ἀειπαρθένου Μαρίας, μετά πάντων τῶν Ἁγίων μνημονεύσαντες…». Ἀνοίγει ἀμέσως ἐμπρός μας ὁ φωτεινός καί ζωντανός κόσμος τῆς Ὀρθοδοξίας. Γιατί ξεχωριστό γνώρισμα τῆς Ὀρθόδοξης λατρείας μας εἶναι ἡ τιμή στούς Ἁγίους τοῦ Θεοῦ. Πρῶτα βέβαια - ὅπως σημειώναμε στό προηγούμενο κήρυγμά μας – στην Ὑπεραγία Θεοτόκο, πού εἶναι ἡ «ἁγία ἁγίων μείζων». Ἡ θέση τῆς Παρθένου Μαρίας στήν πίστη μας καί τό ὄνομά της «Θεοτόκος» εἶναι γιά νά ποῦμε ἔτσι, τό θεμέλιο τῆς Ὀρθοδοξίας: Εἶναι Θεοτόκος, ἐπειδή ὁ Θεός Λόγος Σαρκώθηκε καί ἔγινε ἄνθρωπος. Τό «Θεοτόκος» ἀνοίγει τή θύρα, γιά νά μποῦμε στόν ἅγιο Ναό, πού εἶναι τό μυστήριο τῆς Θείας Ἐνανθρώπησης.

            Σ’ ἕνα ἀρχαῖο βιβλίο τῆς Ἐκκλησίας, πού γράφτηκε ἀμέσως ὕστερα ἀπό τά βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης, διαβάζουμε ἀπό μετάφραση τά ἑξῆς γιά τούς Ἁγίους: «Τόν Ἰησοῦ Χριστό, πού εἶναι Υἱός τοῦ Θεοῦ, τόν προσκυνοῦμε, καί τούς μάρτυρες τῆς πίστεως τούς ἀγαπᾶμε καθώς τούς ἀξίζει, γιά τήν ἀξεπέραστη ἀγάπη τους στόν Βασιλέα καί Διδάσκαλο. Μακάρι καί ἐμεῖς νά εἴμαστε μαζί τους καί συμμαθητές τους». Ἡ γλυκύτερη παρηγοριά, πού μᾶς δίνει ἡ Ἐκκλησία, εἶναι ὅτι μᾶς κρατάει ἑνωμένους μέ τήν ἀγάπη ὅλους τούς οἰκείους τῆς πίστεως ἀπό τήν ἀρχή μέχρι σήμερα, ὄχι μόνο τούς ὕστερα ἀπό τον Χριστό, ἀλλά καί τούς πρίν.

            Αὐτή ἡ τιμή πρός τούς Ἁγίους, ὡς γνώρισμα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ἔχει μιά πολύ βαθειά σημασία γιά τήν πίστη μας καί γιά τόν βίο μας. Διαρκῶς λέγεται καί γράφεται ὅτι αὐτό πού λέμε ἦθος, ἀρετή, ἁγιωσύνη δέν διδάκεται στούς Ὀρθοδόξους λαούς σάν θεωρητικός κανόνας, σύμφωνα μέ τόν ὁποῖον θά ζήσει ὁ πιστός. Ἀλλά ἡ ἀρετή καί ἡ ἁγιωσύνη εἶναι κάθε φορά ἕνα γεγονός καί ἕνα ζωντανό παράδειγμα στά Πρόσωπα τῶν Ἁγίων. Ὄχι ἡ δικαιοσύνη, ἀλλά ὁ δίκαιος. Ὄχι ἡ πραότητα, ἀλλά ὁ πρᾶος. Ὄχι ἡ ἁγιότητα, ἀλλά ὁ ἅγιος. Ὁ ἄνθρωπος δηλαδή, ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἐπάνω στήν ὁποία βλέπουμε τήν ἀρετή καί τήν ἁγιωσύνη. Γι’ αὐτό ὁ Μέγας Βασίλειος, ὅπως ἀκούσατε στήν ἀρχή μᾶς εἶπε πώς οἱ Ἅγιοι εἶναι «εἰκόνες ἔμψυχοι», δηλαδή εἰκόνες ζωντανές τῆς ἀρετῆς καί τῆς ἁγιωσύνης. (1)

            Ὁ σεβασμός προς τούς ἁγίους συνδέεται στενά μέ τήν τιμή πρός τίς εἰκόνες. Οἱ εἰκόνες τοποθετοῦνται ὄχι μόνο στίς Ἐκκλησίες, ἀλλά καί στά σπίτια μας, ἀκόμα καί στά αὐτοκίνητά μας καί τά λεωφορεῖα. Αὐτές οἱ πανταχοῦ παροῦσες εἰκόνες ἐνεργοῦν  ὡς σημεῖα συνάντησης τῶν ζώντων μελῶν τῆς Ἐκκλησίας μέ τούς κεκοιμημένους ἀδελφούς μας στούς Οὐρανούς. Οἱ εικόνες μᾶς βοηθούν νά βλέπουμε τούς ἁγίους ὄχι ὡς κάποιες ἀπόμακρες καί μυθικές φιγοῦρες τοῦ παρελθόντος, ἀλλά ὡς σύγχρονους καί προσωπικούς μας φίλους.(2) Ἀλλά ἀναλυτικό λόγο γιά τίς ἅγιες εἰκόνες θά ἔχουμε σέ ἑπόμενο κήρυγμά μας.

            Ἡ Ὀρθόδοξη χριστιανική μας ζωή, εἶναι ζωή ἁγιότητας. Καί ἡ μίμηση τῶν Ἁγίων εἶναι μίμηση τῆς ἁγιότητάς τους, πού καλλιεργήθηκε κατά μίμηση καί μετοχή τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ. Ἅγιοι δέν εἶναι οἱ ἠθικῶς ἄμεμπτοι, δέν εἶναι οἱ ἀναμάρτυτοι, ἀλλά οἱ φορεῖς τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Οἱ ἅγιοι δέν εἶναι ἥρωες, ἀλλά ταπεινοί δοῦλοι τοῦ Θεοῦ. Εἶναι τά μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ ἤ οἱ εἰκόνες Του μέσα στήν ἱστορία. Οἱ ἅγιοι δέν προβάλλουν τήν ἀτομικότητά τους, ἀλλά την ἀφανίζουν, γιά νά φανερωθεῖ ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ. Κενώνουν τό χῶρο τῆς ἀτομικῆς τους παρουσίας καί τόν προσφέρουν ὡς χῶρο φανερώσεως τοῦ Χριστοῦ. Τό ἦθος τῶν ἁγίων εἶναι ἦθος τοῦ Χριστοῦ^. εἶναι ἦθος τοῦ ἀδιαίρετου Σώματός Του, τῆς Ἐκκλησίας. Καί ἡ μίμησή τους εἶναι μίμηση τοῦ Χριστοῦ, εἶναι συμμόρφωση πρός τή ζωή Του. Ἐγκωμιάζοντας τά κατορθώματα τῶν Ἁγίων καί κοσμῶντας τίς ἡμέρες τοῦ ἔτους μέ τίς μνῆμες τους, προτρεπόμεθα καί χειραγωγούμεθα στήν ἀρετή. Βέβαια τά κατορθώματα τῶν Ἁγίων εἶναι πολλά καί γιά τούς πολλούς δυσπρόσιτα ἤ καί ἀπρόσιτα. Ἐπειδή ὅμως ἀρχίζουν μέ τήν ταπείνωση καί τή μετάνοια, ὅποιος αἰσθάνεται ἀδύνατος νά τούς μιμηθεῖ στά μεγάλα, μπορεί νά τούς μιμηθεῖ στήν ταπείνωσή τους καί τή μετάνοιά τους. (3)

            Οἱ Ἅγιοι εἶναι μέτοχοι τῆς «Θείας δόξης». Μετά τήν Παναγία, εἶναι αὐτοί πού ἔχουν ἐνθεωθεῖ, δηλαδή αὐτοί πού ἔχουν πραγματοποιήσει αὐτό πού ὅλοι ζητᾶμε νά ἐπιτευχθεῖ γιά τόν καθένα μας. Ἔχουν ἐπιτύχει τό ἔσχατο. Ἔχουν διαποτιστεῖ άπό τίς ἄκτιστες ἐνέργειες τῆς Θεότητας. Εἶναι ἐνθεωμένοι. Εἶναι μετά τοῦ Χριστοῦ. Ζοῦνε μετά τοῦ Χριστοῦ. Τό «ἐνθεωμένοι» σημαίνει πώς κατέχονται καί ζοῦν τήν Παρουσία τοῦ Θεοῦ ἐσωτερικά μέσα τους, ἀλλά καί σ’ ὅλη τή βιοτή τους. Οἱ Ἅγιοι, ὅμως εἶναι «φίλοι τοῦ Θεοῦ», ἀλλά συγχρόνως εἶναι καί «φίλοι τῶν ἀνθρώπων». Zoῦνε σέ μιά μεσότητα αὐτῆς τῆς φιλίας. Τρόπον τινά, ὄντας αὐτοί τελειωμένοι, εἶναι σύνδεσμοι τῶν μή τελειωμένων μετά τοῦ Τελείου. Ὑπάρχουν αὐτοί, ἐνθεωμένοι, ὑπάρχουμε ἐμεῖς, πού δέν ἔχουμε φτάσει ἀκόμα σέ αὐτή τήν ἐνθέωση καί ὑπάρχει ὁ Θεός. Ἀνάμεσα στόν Θεό καί σ’ ἐμᾶς  ὑπάρχουν οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας. Αὐτοί πρεσβεύουν ὑπέρ ἡμῶν. Μεσιτεύουν ὑπέρ ἡμῶν…. Ἡ διαφορά μας μέ τούς ἐπώνυμους Ἁγίους εἶναι ὅτι σέ μᾶς ἡ ἁγιότητα μᾶς χαρίζεται, μᾶς δωρίζεται, μᾶς προσφέρεται, ὅπως σ’ αὐτήν τή σημερινή σύναξή μας. Καί μετά τή χάνουμε καί πᾶμε νά τήν ξαναβροῦμε. Εἴμαστε σ’ ἕναν τραγικό διάλογο μ’ αὐτήν τήν ἁγιότητα. Ἐνῶ οἱ Ἅγιοι βρίσκονται εἰς τό διενεκές μέσα σ’ αὐτήν τήν ἁγιότητα. Καί αὐτή εἶναι ἡ διαφορά μας. Γι’ αὐτό ὅμως μποροῦν νά πρεσβεύουν ὑπέρ ἡμῶν καί νά μεσιτεύουν. (4)

            Γιά τό ὑψηλό τους ὅμως αὐτό ἔργο, δέ σημαίνει νά τούς ἀποδίδουμε λατρευτική τιμή, πού ἀποκλειστικά ἀνήκει στόν Τριαδικό Θεό, τόν Πατέρα, τόν Υἱόν καί τό Ἅγιον Πνεύμα. Τούς ἀνήκει μόνον ἡ τιμητική προσκύνηση. Αὐτό ἐπιβάλλεται νά τό συνειδητοποιοῦμε. Διαφορετικά μπορεῖ εὔκολα νά ἐκτραποῦμε ἀπό τήν αὐθεντική Ὀρθόδοξη στάση.