ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2011 "Η κορύφωση της λατρείας"

ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

Η ΚΟΡΥΦΩΣΗ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ

Κέντρο καί ἀποκορύφωμα τῆς ὅλης Ὀρθοδόξου λατρευτικῆς ζωῆς, εἶναι ἡ τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας, κατά τίς  ἐκκλησιαστικές συνάξεις τῆς Κυριακῆς. Καί πράγματι, ἄν ἡ λατρεία μέ τήν εὐρύτερη ἔννοια τῆς λέξης περιβάλλει τήν ὅλη ἐκκλησιαστική ζωή, ἡ Θεία Λειτουργία μέ τό ἐμπεριεχόμενο σ’αὐτήν μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ἀποτελοῦν τόν πυρῆνα καί τό σκοπό αὐτῆς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Ὅλες οἱ λατρευτικές πράξεις, πού λαμβάνουν χώρα στήν ἐκκλησιαστική λατρεία, εἶναι ἕνα σύνολο καί τείνουν πρός τή Θεία Εὐχαριστία, στό ἀπόλυτο κέντρο τῆς ἐκκλησιαστικής ἑνότητας.

            Ἡ προσέλευση τοῦ πιστοῦ στό ναό γιά τήν τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας δέν ἔχει τήν ἔννοια πώς ἔρχεται νά ἀκούσει κάποιους ὕμνους ἤ νά παρακολουθήσει κάποιες τελετουργικές πράξεις. Οὔτε ἀκόμη προσέρχεται ἁπλώς σέ μιά συμπροσευχή μέ τούς ἄλλους πιστούς. Δέν εἶναι άκροατής ἤ θεατής αὐτῶν πού τελοῦνται, εἶναι μέτοχος καί κοινωνός στά τελούμενα. Ὁ ἱερουργός γιά τόν λόγο αὐτό στίς αἰτήσεις, δεήσεις καί εὐχές χρησιμοποιεῖ πληθυντικό ἀριθμό. Οἱ αίτήσεις καί οἱ ἄλλες ἐκφωνήσεις του καταλήγουν στό «δεηθῶμεν», «αἰτησώμεθα», «παραθώμεθα», δηλαδή «ἄς παρακαλέσουμε», «ἄς ζητήσουμε», «ἄς ἐμπιστευθοῦμε». Αὐτοί οἱ πληθυντικοί ἐπιβεβαιώνουν πώς οἱ ἀναφορές του δέν ἔχουν προσωπικό χαρακτήρα μόνο, ἀλλά οἱ ἐπικλήσεις του γίνονται ἐξ ονόματος ὅλων ἐκείνων, πού παρίστανται καί έπιβάλλεται νά εἶναι μέτοχοι καί κοινωνοί στά τελούμενα.

               Βέβαια αὐτό συμβαίνει σ’ ὅλες τίς λατρευτικές ἀκολουθίες. Αὐτό ὅμως συχνά στίς ἄλλες ἀκολουθίες, ὅπως παράδειγμα τοῦ ὄρθρου ἤ τοῦ ἑσπερινοῦ, μπορεῖ νά γίνεται καί μέ τήν ἀπουσία τῶν πιστῶν καί αὐτοῦ ἀκόμη τοῦ ἑνός πιστοῦ. Στή Θεία Λειτουργία, ἡ λέξη «Λειτουργία» σημαίνει δημόσιο ἔργο, καί καλύτερα, «ἔργο τοῦ λαοῦ». Μέσα στόν ἐκκλησιαστικό χῶρο εἶναι «ἔργο τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ», δηλαδή τῆς ὅλης Έκκλησίας, κλήρου καί πιστῶν, ἔστω καί μέ τήν παρουσία τοῦ ἑνός πιστοῦ. Γιά νά τηρηθεῖ ἡ κανονικότητα τῆς Θείας Λειτουργίας εἶναι ἀπαραίτητη καί ἀναγκαία ἡ παρουσία τουλάχιστον καί τοῦ ἑνός πιστοῦ. Ἄν λείψει καί αὐτός ὁ ἕνας, αὐτό άποτελεῖ ἀντικανονικότητα. Εἶναι ούσιαστικό κώλυμα στό νά ἔχει ἐγκυρότητα ἡ ἀκολουθία. Γι’αύτό καί τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας ὁ ἱερουργός, χωρίς καί τοῦ ἑνός ἐκπροσώπου τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, ἀδυνατεῖ νά τελέσει τό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

            Ἡ Θεία Λειτουργία, πού τελείται τακτικά κάθε Κυριακή στούς Ὀρθοδόξους ναούς μας καί ἔκτακτα καί στίς ἄλλες ἡμέρες, ὅταν συμπίπτει κάποια Δεσποτική ἤ Θεομητορική ἤ ἁγίου ἑορτή,  εἶναι ἐπανάληψη ἐκείνου τοῦ γεγονότος, πού συνέβη τή νύχτα τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου. Ἔκοψε το ψωμί, ἔδωσε στούς μαθητές Του καί τούς εἶπε: «Λάβετε φάγετε^. τοῦτο ἐστι τό Σῶμα μου….». Εὐλόγησε ὕστερα τό ποτήριο, ἔδωκε στούς μαθητές Του καί τούς εἶπε^. «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες^. τοῦτο ἐστι τό Αἷμα μου…». Καί τίς δυό φορές εἶπε καθαρά καί ἐννοοῦσε κυριολεκτικά αύτό πού ἔλεγε^. «αὐτό εἶναι τό Σῶμα μου» καί «αὐτό εἶναι τό Αἷμα μου». Ἀλλά δέν τούς βεβαίωσε μόνο γι’αύτό, ἀλλά καί τούς ἔδωσε ἐντολή καί τούς εἶπε: «Τοῦτο ποιεῖτε είς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν», αὐτό νά κάνετε, γιά νά μέ ἐνθυμῆσθε. Ἔτσι λοιπόν, ἡ Ἐκκλησία τώρα, μέ τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου Ἰησού, τελεῖ τή Θεία Λειτουργία καί συνεχίζει τήν ἴδια θυσία καί τό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

            Νά γιατί ἡ Θεία Λειτουργία δέν εἶναι ἁπλῶς μιά θρησκευτική τελετή, μιά τυπική πράξη, κάτι ξένο καί ἔξω ἀπό μᾶς, πού τελεῖται συμβατικά καί δέν μᾶς ἀφορᾶ οὐσιαστικά. Ἀντίθετα εἶναι ἀναντικατάστατη στάση μετοχής καί κοινωνίας, πού χωρίς αὐτή εἷναι ἀνύπαρκτη καί ἀδύναμη ἡ «ἐν Χριστῶ ζωή» μας. Γιά νά συνειδητοποιήσουμε τήν ἀναγκαιότητα μιᾶς ζωντανῆς μετοχῆς καί κοινωνίας μας στά τελούμενα καί ποῦ ἀποβλέπουν αὐτά, στό κήρυγμα τῆς Κυριακάτικης σύναξής μας, θά προσπαθήσουμε νά σχολιάζουμε τό ἀνεπανάληπτο, ἁγιασμένο καί ἀναντικατάστατο κείμενο τῆς ἀκολουθίας τῆς Θείας Λειτουργίας. Πρίν περάσουμε ὅμως στό σχολιασμό τοῦ κειμένου τῆς Θείας Λειτουργίας, θωροῦμε σκόπιμο να διαθέσουμε ὁρισμένα κηρύγματά μας σέ θέματα βασικά  καί ἀναγκαῖες προϋποθέσεις, γιά νά κατανοηθεῖ τό κείμενο τῆς Θείας Λειτουργίας πληρέστερα.