Βιβλιοκριτική τοῦ Κυβ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ Κ. ΜΕΤΑΞΑ. Πιλότου Π.Α.

Βιβλιοκριτική τοῦ  Κυβ.  ΝΙΚΟΛΑΟΥ Κ. ΜΕΤΑΞΑ. Πιλότου Π.Α.

 Ἀφ᾿ ἧς στιγμῆς ἔγινα  ἀποδέκτης τῆς εὐγενικῆς προσφορᾶς τοῦ Μητροπολίτου Δράμας κ. Παύλου, τῆς ἐκδόσεως δηλαδή ἐπετειακοῦ τόμου πού μέ ἀπάλλαξε τοῦ κόπου βιβλιοφιλικῆς μου ἀναζητήσεως, ὤφειλα νά διαβάσω κατά τό δυνατόν τό πόνημα πού μοῦ ἐνεχειρίσθη, καί -ὡς εἴθισται- νά γράψω δυό λόγια περί αὐτοῦ.

Εἴθισται ἐπί τῇ παράδοσει χαρίσματος ἤ εὐγενικῆς προσφορᾶς τιμῆς ἕνεκεν ἤ  μνήμης νά ὑπάρχει καί μία (σέ εἰσαγωγικά) "ἀφιέρωση"∙ δι᾿ αὐτό καί θά ἐπιστρέψω  -καιροῦ ἐπιτρέποντος καί ὑποχρεώσεων- γιά νά μοῦ ἀποδοθεῖ τό εἰθισμένον κατά  τό savoir vivre καί τό πρωτόκολλο.

Ἐδῶ δέν ἐπιχειρῶ βιβλιοκριτική.  Ἁπλῶς, ἔχοντας διαβάσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ τόμου, μπορῶ νά ἐκφράσω τίς ἄμεσες ἐντυπώσεις μου, κι ἄς μοῦ λείπει  ὁ τίτλος τῆς εἰδικότητας.

Ἀγαπῶ γενικά τήν μελέτη βιβλίων,  μιᾶς καί ἀποτελεῖ γιά τήν μένα πηγή ἠρεμίας καί λίκνο  ψυχικῆς  ἀνατάσεως, ἰδιαιτέρως δέ ἐκείνων πού ἅπτονται Ἱστορικῶν πεπραγμένων. Ἔτσι αὐτός ὁ τόμος μοῦ ἦρθε  ὡς δῶρο γνωστικῆς ἀναβαθμίσεως ἐπί γεγονότων πού ἐν μέρει ἀγνοοῦσα. 

Στά χέρια μου τό βιβλίο∙ καί ἀμέσως μοῦ ἔκανε "κλίκ". Διότι πίστευα παιδιόθεν ὅτι ἡ Ἱστορία καί  ἡ Γεωγραφία εἶναι ζῶσες ἐπιστῆμες, καί οἱ ἐντρυφῶντες σέ αὐτές ἔχουν νά κερδίσουν σοφία, πολύτιμη γνώση, καί αὐτοσυγκράτηση, πρός ἀποφυγήν παρομοίων τραγικῶν λαθῶν.

Ἐκ πρώτης ὄψεως ὁ συγγραφέας φαίνεται ἁπλῶς νά ἐκθέτει τά τεκταινόμενα μέ τρόπο σαφή καί κατά τό δυνατόν ἱστορικά τεκμηριωμένο.

Ξεκίνησα λοιπόν τό βιβλίο. Καί βρέθηκα μπροστά σέ ἱστορικό  καί μέ λογοτεχνική χροιά δουλεμένο διαμάντι.

Μέ βιβλιογραφία ἐγχώρια καί ξένη, ἀνατρέχει στά γεγονότα τοῦ 1917, μέσα ἀπό ἐπιστημονικό, ἀλλά καί βιωματικό πρίσμα  ὁ συγγραφέας. "Παντρεύει" τόν σουρεαλισμό μέ τόν ρεαλισμό τῆς περιόδου ἐκείνης,  καί νοιώθει τόν πόνο πού νοιώθει καθένας μας, ὅπως εἶπε καί ὁ ἴδιος: "τόν ἔνιωθα γιά πολλά χρόνια, καί τό θέμα τῶν κλοπῶν εἶναι κάτι πού κατάφερα νά τό κρύψω τά τελευταῖα χρόνια στό πίσω τοῦ μυαλοῦ μου, καί νόμιζα πώς πιά τό ξεπέρασα". Ἀλλά  πάντοτε ἐπανερχόταν, ὥστε διαφαίνεται διάχυτος σέ ὅλο τό πόνημα, καί ρίχνει φῶς σέ μυστικά καί σχέσεις πού  πρέπει νά ἔρθουν στό φῶς.

Εἶναι πολύ δύσκολο νά περιγράψω τά συναισθήματα πού μοῦ προκάλεσε αὐτή ἡ ἱστορία. Ἐνῶ φαντάζει ἁπλή καί ξεχασμένη στήν λήθη,  ὁ συγγραφέας  χωρίς διακυμάνσεις ἤ ἔντονες ἐξάρσεις κατορθώνει,  μέ τήν ἱστορική ἀνάλυση καί συνοδείᾳ φωτογραφικοῦ ὑλικοῦ, νά ἀναδείξει τό ἐπίμαχο καί δυστυχῶς ξεχασμένο τερατούργημα πού συντελέστηκε στήν Ἱερά Μονή τῆς Εἰκοσιφοίνισσας Δράμας.

Ἐνῶ ἡ Ἀνατολική Μακεδονία ὑπέστη τά πάνδεινα κατά τήν βαριά  Βουλγαρική Κατοχή τοῦ 1916-1918, ἡ ὀδυνηρή της ἱστορία, πλήρης αἱμάτων, λιμοκτονιῶν καί ὁμηριῶν, εἶναι δυστυχῶς ἄγνωστη στούς Ἕλληνες, στούς Ἀνατολικομακεδόνες, καί ἰδιαιτέρως στούς νέους μας.

 Ὁ συγγραφέας μπαίνει στά ἄδυτα τῆς καθημερινῆς  κι ἁπλῆς ζωῆς τῆς Μοναστικῆς ἀδελφότητας, ἀλλά  καί τῆς εὐρύτερης γεωγραφικά περιοχῆς. Φέρνει μέ παιδική ἁγνότητα στήν ἐπιφάνεια καταστάσεις βιωματικές, ποτισμένες μέ νάματα  προγόνων.  Καί ὡς ἱστορικός ἐπιστήμονας ἀπομυθοποιεῖ στερεότυπα, θέτει νέες βάσεις στίς σχέσεις τῶν πρωταγωνιστῶν, ἀλλάζει γενικότερα τά πάντα, ἴσως πρός τό καλύτερο, ἴσως καί ὄχι∙ αὐτό ὅμως ὁ χρόνος θά τό δείξει.

Ἡ συγκυρία, πού ἐπέλεξε ὁ συγγραφέας νά ἐντοπίσει τήν ἔρευνά του, εἶναι οἱ ἀρχές τοῦ αἰώνα μας. Ἡ ἐπιλογή δέν ἔγινε τυχαία. Εἶναι συνολική ἡ εὐθύνη ὅλων μας γιά τήν ἀποψίλωση τῆς παιδείας μας ἀπό τήν τοπική μας καί τήν ἐθνική μας ἱστορία. Καί βεβαίως θά ὑποστοῦμε τίς συνέπειες αὐτῆς τῆς ὀλιγωρίας.

Οἱ διαφορετικές ἐθνότητες, Τοῦρκοι, Βούλγαροι  καί Ἕλληνες, συζοῦσαν εἰρηνικά, καί ἡ ὑλική εὐμάρεια μείωνε -ἄν δέν  ἐξαφάνιζε- τίς φυλετικές, θρησκευτικές τους διακρίσεις. Μέ τήν παρεμβολή διαφόρων παραγόντων διαταράχτηκε πλήρως αὐτή ἡ ὁμαλότητα, καί τήν ἐπικρατοῦσα νηνεμία διαδέχτηκε στροβιλισμός καταστρεπτικός καί μιά  φόρα ἀκρωτηριασμοῦ,  ὥστε ἐπανέφερε τό λανθάνον διαχρονικά αἴσθημα τοῦ «ραγιά».

 Τήν πίκρα  τοῦ συγγραφέα γιά ἐκείνη τήν ἐποχή συνειδητοποιεῖ πληρέστερα ὁ ἀναγνώστης παρακολουθώντας τά διάφορα  κεφάλαια τῶν ἱστορικῶν ἀναδρομῶν πού ἀποδεικνύουν περίτρανα τήν ἐπιτελεσθεῖσα βαρβαρότητα καί τήν σύμπραξη τῆς ξένης ἱστορικῆς ἐπιστήμης πρός ἴδια ὀφέλη καί προσωπική ἀνέλιξη, πρός καταστροφή τῆς ἀλήθειας, μέ ἀποτέλεσμα ἕνα μεγάλο ἔγκλημα  διαρκείας, στό ὁποῖο εἶναι ἀδρανής ἡ πλειοψηφία τῆς Πολιτικῆς Ἡγεσίας στήν Χώρα μας.

Περισσότερα καί οὐσιαστικά θά πεῖ τό ἴδιο τό βιβλίο. Θεωρῶ ὅτι θά λέει ἀλήθειες σέ μεγάλο βάθος χρόνου. Θά  προστρέχουμε στίς σελίδες του γιά ἱστορική πληροφόρηση μέ ἐθνική ἔξαρση, ἀφοῦ ἀποδεικνύεται περίτρανα ὅτι ὅλη ἡ Χώρα μας, ἀπ᾿ ἄκρου εἰς ἄκρον, καί ἐν προκειμένῳ ἡ περιοχή τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας, εἶναι ἀδιάσπαστα στούς αἰῶνες γῆ Ἡρώων πού μέ τό αἷμα τους πότισαν τήν γῆ της μεταγγίζοντας  σεβασμό καί ὑπερηφάνεια στίς καρδιές μας.