Κυριακή 28 Μαΐου (ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ Α’ ΟΙΚ.ΣΥΝΟΔΟΥ) (Ἰωάν. ιζ’ 1-13)

Θριαμβευτικὴ ἡ σημερινὴ ἡμέρα, ἀδελφοί!  Μνήμη τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Α' Οἰκουμενικῆς Συνόδου! Τῶν ἡρώων αὐτῶν τῆς πί­στεως, ποὺ στάθηκαν ἀντιμέτωποι στὴν Ἀρειανικὴ λαίλαπα καὶ συνέτριψαν μὲ τὴ θεόπνευστη διδασκαλία τους τὴ μανιώδη αἵρεση τοῦ Ἀρείου. Ἀλλά, δὲν θὰ ἦταν ὑπερβολὴ νὰ ποῦμε, πὼς τὸ ὑπόβαθρο ὅλων τῶν ἀγώνων τῶν Θεοφόρων Πατέρων μας ὑπῆρξε ἀκριβῶς τὸ Εὐαγγελικό μας ἀνάγνωσμα, ποὺ εἶναι ἕνα τμῆμα τῆς Ἀρχιερατικῆς προσευχῆς τοῦ Κυρίου μας.

Ἀμέσως μετὰ τὸ Μυστικὸ Δεῖπνο, μᾶλλον σὲ κάποιο ἥσυχο σημεῖο τοῦ δρόμου πρὸς τὴν Γεθσημανῆ, ὁ Κύριος ὕψωσε τὰ μάτια Του στὸν οὐρανό καὶ εἶπε: «Πάτερ, ἐλήλυθεν ἡ ὥρα», Πατέρα, ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ Πάθους μου. Δόξασε τὸν Υἱό Σου μὲ αὐτό, ὥστε καὶ ὁ Υἱός Σου νὰ Σὲ δοξάσει μὲ τὰ λυτρωτικὰ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ἀποτελέσματα τῆς θυσίας Του. Ἄλλωστε Ἐσύ μοῦ ἔδωσες αὐτὴν τὴν ἐξουσία ἐπὶ ὅλου τοῦ κόσμου, ὥστε νὰ τοὺς προσ­φέρω τὴν αἰώνια ζωή. Ἡ δὲ αἰώνια ζωὴ δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ τὸ νὰ γνωρί­ζουν οἱ ἄνθρωποι Ἐσένα, τὸν μόνο ἀλη­θινὸ Θεό, καὶ Ἐμένα τὸν Ἰησοῦν Χρι­στόν, ποὺ Ἐσὺ ἔστειλες στὸν κόσμο. Ἐγὼ μὲ ὅλα ὅσα ἔκανα Σὲ δόξασα πάνω στὴ γῆ καὶ τελείωσα τὸ ἔργο πού μοῦ ἀνέθεσες νὰ κάνω. Τώρα λοιπὸν δόξασέ με καὶ Ἐσύ, Πατέρα, καὶ σὰν ἄνθρωπο κοντά Σου μὲ τὴν δόξα ποὺ εἶχα ὡς προ­αιώνιος Υἱός Σου πλησίον Σου, πρὶν ἀκόμη δημιουργηθεῖ ὁ κόσμος.

Ὑπέροχα νοήματα περικλείουν τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Κυρίου μας, καθένα ἀπὸ τὰ ὁποῖα θὰ μποροῦσε ἰδιαιτέρως νὰ μᾶς ἀπασχολήσει. Ἡ φράση ὅμως ἐκείνη, στὴν ὁποία ἐξηγεῖ τί ἀκριβῶς εἶναι ἡ αἰώνια ζωή, μᾶς ἐνδιαφέρει περισσότερο, ἀφοῦ συνδέεται πολὺ στενὰ μὲ τοὺς ἀγῶνες καὶ τὴν ἱερὴ ἀγωνία τῶν ἁγίων Πατέρων μας. Οὐσιαστικὰ ὁ Κύριος λέει πὼς ἡ αἰώνια ζωὴ δὲν εἶναι αὐτὸ ποὺ νομίζουν οἱ πολλοί, δηλαδή μιὰ ζωὴ ποὺ δὲν τελειώνει ποτέ. Αἰώνια ζωή, μᾶς λέει, εἶναι τό νὰ γνωρίζουν ὅλο καὶ πε­ρισσότερο οἱ ἄνθρωποι τὸν Οὐράνιο Πα­τέρα, «τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεόν» καὶ τὸν ἴδιο τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, ποὺ ἦλθε στὸν κόσμο σὰν ἀπεσταλμένος τοῦ Πατρός. Νὰ Τὸν γνωρίζουν! Δηλαδὴ νὰ ἐμβαθύνουν στὸ μυστήριο τῆς ἀγάπης Του καὶ ἀνταποκρινόμενοι σ' αὐτὴν νὰ ἑνώ­νονται μαζί Του. Αὐτὴ ἡ γνώση τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ εἶναι ἡ αἰώνια ζωὴ καὶ γι' αὐτὸν τὸ λόγο οἱ ἅγιοι Πατέρες, ἐνῶ σὲ ὅλα τὰ ζητή­ματα ἦταν ὑποχωρητικοὶ καὶ ταπεινοί, στὰ θέματα ποὺ ἀφοροῦσαν τὴν ἀλή­θεια περὶ τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ καὶ στὴν ἐνανθρώπηση τοῦ δευτέρου Προσώπου της, τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, τοῦ Κυρίου μας δηλαδὴ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἦταν ἄκαμπτοι καὶ ἀνυποχώρητοι. Ἀκριβῶς δι­ότι γνώριζαν πώς, ἐὰν διαστρεφόταν ἡ ἀλήθεια περὶ τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς ἐνσαρκώ­σεώς Του, οἱ ἄνθρωποι θὰ χάναμε τὰ πάντα, τὴν ἴδια τὴν αἰώνια ζωή!

Ἔλεγε ὁ Μέγας Βασίλειος πρὸς τὸν Ἔπαρχο Μόδεστο, ἀπεσταλμένο τοῦ Ἀρει­ανοῦ αὐτοκράτορος Οὐάλεντος, ποὺ μὲ ἀπειλὲς προσπαθοῦσε νὰ τὸν φοβίσει                 -Ἐμεῖς, ἔπαρχε, σὲ ὅλα τὰ ἄλλα εἴμαστε ἐπιεικεῖς καὶ ταπεινοὶ καὶ ὑποχωρητικοί. Ὅταν ὅμως αὐτὸ ποὺ κινδυνεύει εἶναι ἡ περὶ τοῦ Θεοῦ ἀλήθεια, τότε περιφρονοῦμε τὰ πάντα καὶ ὅλη τὴν προσοχή μας τὴ στρέφουμε πρὸς Αὐτόν καὶ καμιὰ ἀπειλή δὲν μᾶς φοβίζει.

        Αὐτὸ ἀκριβῶς ἦταν τὸ φρόνημα ὅλων τῶν ἁγίων Πατέρων καί τῶν Πατέρων τῆς Α' Οἰκου­μενικῆς Συνόδου, ποὺ ἀντιπαρατάχθηκαν στὴν ἐπιδρομὴ τῶν λύκων τοῦ Ἀρειανι­σμοῦ καὶ τοὺς ἀπέκρουσαν. Καταδίκασαν δηλαδὴ τὴν διεστραμμένη διδασκαλία τους, ἡ ὁποία μετέτρεπε τὸ Χριστὸ σὲ κτίσμα τοῦ Θεοῦ! Διότι αὐτὸ ἀκριβῶς ἔλεγε ὁ Ἄρειος, ὅτι ὁ Χριστός μας δὲν εἶναι ἀληθι­νὸς Θεός ἀλλά κτίσμα καὶ δημιούργημα τοῦ Θεοῦ! Ποτὲ δὲν θὰ δεχθοῦμε ἕνα τέ­τοιο ψεῦδος, φώναξαν οἱ ἅγιοι Πατέρες! Ἂν ὁ Κύριός μας, εἶπαν, δὲν εἶναι Θεὸς ἀληθινός, ὁμοούσιος μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τότε πῶς θὰ μπορέσει νὰ μᾶς χαρίσει τὴν αἰώνια ζωή; Ἑπομένως βλάσφημα καὶ σατανικὰ εἶναι ὅλα τὰ ἐν­τυπωσιακὰ καὶ πομπώδη λόγια του Ἀρείου.

         Γί΄ αὐτὸ καὶ τὸν παρέδωσαν στὸ ἀνά­θεμα. Τὸν ἔβγαλαν ἔξω ἀπὸ τὴν ἁγία μάνδρα τῆς Ἐκκλησίας, τῆς ὁποίας τὰ πρόβατα εἶχε ἀρχίσει νὰ κατασπαράζει.

           Ἀλλὰ ἡ συγκλονιστικὴ αὐτὴ προσευχὴ προχωρεῖ καὶ σὲ ἄλλα ἐπίσης μεγαλειώδη νοήματα. Φανέρωσα, Πατέρα, λέει ὁ Κύριος, τὸ ὄνομά σου στοὺς ἀνθρώπους, ἀποκάλυψα τὸ μεγαλεῖο σ' αὐτοὺς πού μοῦ χά­ρισες, ἀφοῦ τοὺς ἀπέσπασες ἀπὸ τὸν ἁμαρτωλὸ κόσμο. Δικοί σου ἦταν, διότι εἶχαν καλὴ διάθεση, καὶ τοὺς χάρισες σὲ μένα καὶ ἐφάρμοσαν τὸ λόγο σου. Τώρα ἔμαθαν ὅτι ὅλα ὅσα μοῦ ἔδωσες προέρχονται ἀπὸ Σένα. Τοὺς τὰ χάρισα ὅλα αὐτὰ καὶ ἐκεῖνοι πίστεψαν ὅτι Ἐσὺ μὲ ἔστειλες στὸν κόσμο. Γι' αὐτούς λοιπὸν σὲ παρα­καλῶ τώρα, ποὺ ἦταν δικοί σου καὶ τοὺς χάρισες σὲ μένα, ἀλλά ἐξακολουθοῦν νὰ εἶναι δικοί σου, ἀφοῦ ὅλα τὰ δικά μου δικά σου εἶναι καὶ ὅλα τὰ δικά σου εἶναι δικά μου.

                Τώρα λοιπόν ποὺ ἐγὼ σωματικά φεύγω ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ ἔρχομαι κοντά σου, ἐνῶ αὐτοὶ θὰ παραμείνουν ἀκόμη ἐκτεθειμένοι σὲ πειρασμοὺς καὶ κινδύνους, σὲ παρακαλῶ, Πάτερ ἅγιε, νὰ τοὺς φυλά­ξεις μὲ τὴν πατρικὴ παντοδύναμη Χάρη σου, ὥστε νὰ εἶναι ἑνωμένοι μεταξὺ τους τόσο σφικτὰ καὶ ἀδιάσπαστα, ὅσο εἴμαστε καὶ ἐμεῖς, ποὺ ἔχουμε τὴν ἴδια οὐσία καὶ φύση.

                  Ὅσον καιρὸ ἤμουν μαζί τους στὸν κό­σμο τοὺς προστάτευα ἐγώ μὲ τὴ Χάρη Σου καὶ δὲν χάθηκε κανένας τους, παρὰ μόνον «ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας». Τώρα ὅμως ἔρχομαι πρὸς Ἐσένα καὶ προσεύχομαι γι' αὐτούς, ὥστε νὰ εἶναι γεμά­τοι ἀπὸ τὴ χαρὰ ποὺ ἔχω καὶ ἐγὼ τώρα, τὴν πλήρη καὶ τέλεια καὶ ἀναφαί­ρετη χαρά.

                Συγκλονιστικά, ἀποκαλυπτικότατα τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Κυρίου μας. Ἰδιαιτέρως στὸ σημεῖο ποὺ λέει γιὰ τὴν ἑνό­τητα τῆς Ἐκκλησίας Του: «Ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς ἕν ἐσμέν». Συγκλονιστικά, διότι ὑπογραμμίζουν τὸ μεγαλεῖο αὐτῆς τῆς ἑνότητος πού εἶναι εἰκόνα τῆς ἑνότητος τῆς Ἁγίας Τριάδος! Ἀλλὰ καὶ ἀποκαλυπτι­κά, διότι φανερώνουν πὼς αὐτὴ ἡ ἑνό­τητα δὲν εἶναι ἀνθρώπινο ἔργο καὶ κατόρ­θωμα, ἀλλά προέρχεται ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν ἐν Τριάδι Θεόν.

                Αὐτὴ τὴ Θεϊκὴ ἑνότητα τῆς ἁγίας Ἐκ­κλησίας πῆγαν νὰ καταστρέψουν οἱ λύκοι τοῦ Ἀρειανισμοῦ. Καὶ αὐτὴν ἀκριβῶς ὑπερασπίστηκαν οἱ ἅγιοι Πατέρες στὴν Α' Οἰκουμενική Σύνοδο. Ὅλοι ὅμως οἱ πιστοί ἔχουμε εὐθύνη γιά τή διατήρησή της καί πρωτίστως ὅσοι ἔχουν καίριες θέσεις μέσα στὸ πανά­χραντο Σῶμα τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας.  Αὐτοὶ ὀφείλουν πολὺ περισσότερο νὰ ἀγρυ­πνοῦν, νὰ διώχνουν τοὺς λύκους, νὰ προ­φυλάσσουν τὸ ποίμνιο ἀπὸ τοὺς κινδύ­νους τῆς ἀπωλείας.