Κυριακή 22 Φεβρουαρίου 2015 (Τυροφάγου)

«Ἐάν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τά παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καί ὑμῖν ὁ Πατήρ ὑμῶν ὁ Οὐράνιος» (Ματθ. στ' 14).

            Ἀδελφοί, εἰσερχόμαστε στήν πνευματικότερη περίοδο τοῦ λειτουργικοῦ ἔτους· τήν ἁγία καί μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ἡ Ἐκκλησία μᾶς προσκαλεῖ νά μαθητεύσουμε στό σχολεῖο τῆς μετανοίας. Οἱ πιστοί θά προσπέσουμε στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί θά ζητήσουμε τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας στό φιλάνθρωπο μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως. Ὁ πολυεύσπλαχνος Κύριος θά δεχθεῖ τή μετάνοιά μας καί θά συγχωρήσει τά ἁμαρτήματά μας, ἄν ὅμως συγχωρήσουμε κι ἐμεῖς ὅσους μᾶς ἔφταιξαν. Ἄς ἐξετάσουμε, λοιπόν, πῶς θά ἑλκύσουμε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ μέ τή συγχωρητικότητα.

            Ὅπως εἶναι γνωστό, μετά τήν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων «ἠσθένησεν ἡ ἀνθρωπίνη φύσις» καί εἰσόρμησαν μέσα μας τά πάθη. Ἡ διάνοιά μας εἶναι σκοτισμένη, ἡ θέλησή μας ἐξασθενημένη. «Φερόμεθα ἐπιμελῶς ἐπί τά πονηρά ἐκ νεότητος ἡμῶν». Δέν κάνουμε τό καλό πού θέλουμε, ἀλλά τό κακό πού δέν θέλουμε αὐτό πράττουμε. Ἁμαρτάνουμε καθημερινῶς «ἐν λόγῳ καί ἔργῳ, ἐν πράξει καί διανοίᾳ, ἐν γνώσει καί ἀγνοίᾳ, ἑκουσίως καί ἀκουσίως, ἐκ συναρπαγῆς καί μελέτης, ἐμφανῶς καί ἀφανῶς». Καί εἶναι τόση ἡ πλήμμυρα καί ἡ ποικιλία τῶν σφαλμάτων μας, πού θά ἦταν πάρα πολύ δύσκολο ἀκόμη καί μιᾶς ἡμέρας ἤ ἔστω μιᾶς ὥρας τά ἁμαρτήματα νά ἀπαριθμήσουμε.

            Εἴμαστε ἁμαρτωλοί ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἄνθρωποι, ἀκόμη κι ἄν εἶναι μιά μέρα ἡ ζωή μας ἐπάνω στή γῆ. Πλανόμαστε, ἄν ἰσχυριζόμαστε τό ἀντίθετο. Τή στιγμή πού ὁ ἴδιος ὁ Κύριος βεβαιώνει ὅτι εἴμαστε ὀφειλέτες μυρίων ταλάντων καί ὁ ἀδελφόθεος Ἰάκωβος προσυπογράφει ὅτι «πολλά πταίομεν ἅπαντες. Ἴσως δέν φοβηθήκαμε ὅσο πρέπει τήν ἁμαρτία, οὔτε συνειδητοποιήσαμε ὅτι ἁμαρτάνοντας προσβάλλουμε τόν ἅγιο Θεό. Ἡ ἁμαρτία εἶναι ὕβρις καί ἀσέβεια στό Θεό μας · ἀχαριστία καί ἀγνωμοσύνη · ἀποστασία καί ἀνταρσία στό ἅγιο θέλημά Του· καταπάτηση τῆς θείας ἐντολῆς Του· περιφρόνηση τῆς σταυρικῆς θυσίας τοῦ Υἱοῦ Του. Ἡ ἁμαρτία εἶναι δουλεία στόν ἀνθρωποκτόνο διάβολο· Ὅπου εἰσχωρήσει μολύνει, φθείρει καί καταστρέφει. Τυφλώνει τήν ψυχή, σκληρύνει τήν καρδιά, παραλύει τή θέληση, ὁδηγεῖ στόν θάνατο.

            Τό κυριότερο ἀπ' ὅλα· ἡ ἁμαρτία εἶναι χωρισμός τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό. Αὐτή εἶναι ἡ πιό ἐπώδυνη συνέπειά της. Ὅσοι παραμένουν ἀμετανόητοι, δέν ἀντιλαμβάνονται πόσο χαμηλά πέφτουν μετά τή διάπραξη τῆς ἁμαρτίας.  Ἀλλά ὅσοι ζοῦν πνευματική ζωή, ἀντιλαμβάνονται ἀμέσως τή διαφορά, γιατί μειώνεται μέσα τους ἡ θεία Χάρη. Θλίβονται βαθύτατα καί νά ἀναλύονται σέ δάκρυα, γιατί λύπησαν τό Πνεῦμα τό Ἅγιο.

            Ἐπειδή κι ἐμεῖς εἴμαστε πληγωμένοι ἀπό τήν ἁμαρτία, καλούμαστε, ἰδιαίτερα σήμερα πού εἶναι Κυριακή τῆς ἐξώσεως τοῦ Ἀδάμ ἀπό τόν Παράδεισο, νά ἀναλογισθοῦμε τί εἴχαμε καί τί χάσαμε! Νά πονέσουμε βαθιά πού προσβάλαμε τόν πολυεύσπλαχνο Κύριο.

            Ἄν μέ τέτοια αἰσθήματα εἰλικρινοῦς μετανοίας προσπέσουμε στόν πανοικτίρμονα Κύριο, δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι θά γίνει ἵλεως καί θά μᾶς δωρίσει τήν ἄφεση. Ὡστόσο ὑπάρχει περίπτωση νά ἀνακαλέσει τήν ἀθωωτική Του ἀπόφαση, ἐάν ἐμεῖς δέν συγχωρήσουμε ὅσους μᾶς ἔφταιξαν. Ὁ Κύριος δίνει τόσο μεγάλη σημασία στή συγχωρητικότητα, πού τή θέτει ὡς ὅρο γιά νά συγχωρηθοῦν οἱ ἁμαρτίες μας. «Ἐάν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τά παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καί ὑμῖν ὁ Πατήρ ὑμῶν ὁ Οὐράνιος». Καί γιά νά δείξει πόσο ἀπόλυτη ἰσχύ ἔχει ὁ ὅρος αὐτός, τόν διατυπώνει καί ἀρνητικά: «Ἐάν δέ μή ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τά παραπτώματα αὐτῶν, οὐδέ ὁ Πατήρ ὑμῶν ἀφήσει τά παραπτώματα ὑμῶν».

            Γιά νά συγχωρηθοῦν οἱ ἁμαρτίες μας, νά μάθουμε κι ἐμεῖς νά συγχωροῦμε ὅσους μᾶς ἔφταιξαν. Νά μήν κρατοῦμε στήν ψυχή μας κακία σ' ὅσους τυχόν μᾶς ἔβλαψαν, μᾶς λύπησαν, εἴτε μέ λόγια πικρά μᾶς πίκραναν εἴτε μέ συκοφαντίες τραυμάτισαν τήν ὑπόληψή μας εἴτε μέ ἀδικίες ἔγιναν ἀφορμή νά κλάψουμε πολύ καί νά πονέσουμε εἴτε καί τή ζωή μας ἀκόμη ἐπιβουλεύτηκαν. Ἔχουμε καθῆκον καί ὑποχρέωση νά συγχωροῦμε.  Ὅλους καί ὅλα νά τά συγχωροῦμε.

            Ἡ συγχωρητικότητα εἶναι δεῖγμα ἀνωτερότητος, ἀπόδειξη πνευματικῆς καλλιεργείας, σημάδι ψυχικῆς ὑγείας, ἔκφραση τῆς γνησίας ἀγάπης, μίμηση τοῦ Θεοῦ τῆς ἀγάπης.  Ὅπως ὁ Κύριος συγχώρησε τούς σταυρωτές Του, ἔτσι κι ἐμεῖς νά δίνουμε τόπο στήν ὀργή καί νά συγχωροῦμε ὅσους μᾶς ἔφταιξαν.

            «Ἐάν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τά παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καί ὑμῖν ὁ Πατήρ ὑμῶν ὁ Οὐράνιος».

            Ἀδελφοί, ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός λέει σέ μιά ἀπό τίς διδαχές του: «Ἄν θέλετε νά συγχωρήσῃ ὁ Θεός ὅλα τά ἁμαρτήματά σας, εἰπέτε καί ἡ εὐγένειά σας διά τούς ἐχθρούς σας τρεῖς φοράς· ὁ Θεός συγχωρήσοι καί ἐλεήσοι αὐτούς. Εἰ δέ καί δέν συγχωρήσωμεν τούς ἐχθρούς μας, καί τό αἷμα μας νά χύσωμεν διά τήν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, εἰς τήν κόλασιν πηγαίνομεν».

            Σήμερα τό ἀπόγευμα θά γίνει ὁ πρῶτος κατανυκτικός ἑσπερινός, πού ὀνομάζεται ἑσπερινός τῆς Συγχωρήσεως. Ἡ Ἐκκλησία θά μᾶς καλέσει νά δώσουμε τά χέρια καί νά ἀλληλοσυγχωρηθοῦμε. Ἄν τό κάνουμε αὐτό, θά φύγει ἕνα βάρος ἀπό τήν καρδιά μας καί θά εἰσέλθουμε ἀνάλαφροι στό στάδιο τῶν ἀρετῶν. Ἐπίσης, θά ἑλκύσουμε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, γιά νά συγχωρηθοῦν οἱ ἁμαρτίες μας στό φιλάνθρωπο μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως. Ἀκόμη, θά ἐπιτύχουμε νά μᾶς ἀγαπήσουν οἱ ἄλλοι καί πιό πολύ νά μᾶς ἀγαπήσει ὁ ἅγιος Θεός.