Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2014 (Ζ΄Λουκᾶ)

«Μή κλαίετε· οὐκ ἀπέθανεν, ἀλλά καθεύδει» (Λουκ. η’ 52).

            Ἀδελφοί, σέ μιά στιγμή πού τό κεραυνοβόλο ἄγγελμα «πέθανε ἡ κόρη σου» διαπερνᾶ σάν ἠλεκτρικό ρεῦμα τόν Ἰάειρο καί ὅλους τούς συγγενεῖς καί φίλους τῆς οἰκογενείας του, ἡ ἐλπιδοφόρος διαβεβαίωση τοῦ Κυρίου μας «μή κλαίετε· δέν πέθανε, ἀλλά κοιμᾶται», ἔρχεται νά ἀλλάξει ἐντελῶς τό σκηνικό καί νά δημιουργήσει ἀτμόσφαιρα χαρᾶς καί ἀγαλλιάσεως. Ὁ Νικητής τοῦ θανάτου ἐνδύει μέ τό ἔνδυμα τοῦ ἤρεμου ὕπνου τόν σκοτεινό ἐφιάλτη τοῦ θανάτου. Τονώνει μέ τήν πίστη τῆς ἀθανασίας τίς λιπόθυμες καρδιές τῶν πενθούντων. Καί δέν ἀρκεῖται μόνο στά λόγια, ἀλλά προχωρεῖ καί στά ἔργα. Μέ τό παντοκρατορικό Του πρόσταγμα καταλύει τό ἀήττητο κράτος τοῦ θανάτου: «Ἡ παῖς, ἐγείρου»! Ἀκολουθεῖ θαῦμα πρωτοφανές. Ἀνασταίνεται ἡ δωδεκαετής θυγατέρα τοῦ Ἰαείρου. «Ἐπέστρεψε τό πνεῦμα αὐτῆς, καί ἀνέστη παραχρῆμα».

            Ὅλοι γνωρίζουμε ὅτι ὁ θάνατος δέν ἐπισκέφθηκε μόνο τό σπίτι τοῦ Ἰαείρου. Ἐπισκέπτεται τά σπίτια ὅλων μας. Ἀλλά δέν τόν ἀντιμετωπίζουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι μέ τόν ἴδιο τρόπο. Ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή μᾶς διδάσκει ποιά πρέπει νά εἶναι ἡ χριστιανική ἀντιμετώπιση τοῦ θανάτου. Ἐλᾶτε λοιπόν νά ἐμβαθύνουμε στό σοβαρότατο καί πάντοτε ἐπίκαιρο αὐτό θέμα.

             «Μή κλαίετε· οὐκ ἀπέθανεν, ἀλλά καθεύδει» (Λουκ. η’ 52).

            Ὄχι μόνο οἱ γονεῖς τῆς κεκοιμημένης, ἀλλά ὅλοι οἱ συγγενεῖς κατά τή συνήθεια τῆς ἐποχῆς ἐκείνης ἔκλαιγαν μέ κραυγές καί χτυποῦσαν τά στήθη τους. Γενικῶς οἱ ἄνθρωποι πρό Χριστοῦ ἔβλεπαν τό θάνατο σάν ἐφιάλτη πού ἐνέπνεε τρόμο. Τόν ἔβλεπαν σάν ἀπροσωπόληπτο ἐκβιαστή τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, πού δέν κοιτάζει οὔτε ἄν εἶσαι μικρός οὔτε ἄν εἶσαι μεγάλος, οὔτε ἄν εἶσαι φτωχός οὔτε ἄν εἶσαι πλούσιος, οὔτε ἄν ἔχεις μηχανική ὑποστήριξη οὔτε ἄν δέν ἔχεις. Ἄν θέλει νά σέ πάρει, σέ παίρνει, ὅσες φιλότιμες προσπάθειες κι ἄν καταβάλλουν οἱ γιατροί, ὅποια ἐξελιγμένη ἐπιστήμη κι ἄν χρησιμοποιήσουν. Μπροστά σ᾿ αὐτή τή σκληρή πραγματικότητα οἱ ἄνθρωποι πού ζοῦν μακριά ἀπό τό Θεό τά χάνουν. Καί ἀντιμετωπίζουν τό θάνατο μέ ἀκραῖες ἐκδηλώσεις πένθους.

            Ὁ Κύριος ἔρχεται νά βάλει τά πράγματα στή θέση τους. Δέν μᾶς ζητεῖ νά ἐπιδείξουμε στωϊκή ἀπάθεια, οὔτε νά παραμείνουμε ἀσυγκίνητοι, οὔτε νά ἐκμηδενίσουμε τό φίλτρο τοῦ συγγενικοῦ δεσμοῦ, οὔτε νά καταργήσουμε τό ἀνθρώπινο συναίσθημα. Ὁ ὑγιής Χριστιανισμός οὐδέποτε ἀρνήθηκε τά δικαιώματα τῆς ἀνθρώπινης καρδιᾶς. Ἀπεναντίας μᾶς διδάσκει νά ἀγαποῦμε, νά σπλαχνιζόμαστε, νά συμπονοῦμε τό συνάνθρωπό μας. Νά μοιραζόμαστε τίς χαρές καί τίς λύπες μας. Ὁ σοφός Σειράχ μᾶς συμβουλεύει, ὅταν βρισκόμαστε μπροστά στή σορό νεκροῦ, νά χύνουμε δάκρυα. Ἄλλωστε καί ὁ Κύριος «ἐδάκρυσεν», ὅταν βρέθηκε μπροστά στό μνημεῖο τοῦ φίλου του Λαζάρου.

            Ὅμως, ἡ χριστιανική ἀντιμετώπιση τοῦ θανάτου εἶναι τελείως διαφορετική ἀπό τήν ἀντιμετώπιση τῶν ἀνθρώπων πού ζοῦν μακριά ἀπό τό Θεό. Οἱ πιστοί γνωρίζουμε ὅτι μετά τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ὁ θάνατος οὐσιαστικά καταργήθηκε. Δέν ὀνομάζεται κἄν θάνατος. Ὀνομάζεται ὕπνος. Ὅπως ὅταν κοιμόμαστε, ξεκουραζόμαστε ἀπό τούς κόπους τῆς πολύμοχθης ζωῆς καί ξυπνᾶμε ἀνανεωμένοι, ἔτσι καί ὅταν κοιμόμαστε τόν ὕπνο τοῦ θανάτου, θά ἀναστηθοῦμε ἐκ τοῦ τάφου ὡραῖοι, «λάμποντες, ἀστράπτοντες». Εἶναι, λοιπόν, ὁ θάνατος ὕπνος γλυκός. Ἀκραῖος σταθμός τοῦ παρόντος βίου καί ἀφετηρία τῆς καινούργιας βιοτῆς. Δέν ἔχει σημασία, ἄν εἶναι μεγαλύτερης διάρκειας ἀπ’ ὅ,τι ὁ συνήθης ὕπνος τῶν ἀνθρώπων. Σημασία ἔχει ὅτι εἶναι ὕπνος, ἐφ’ ὅσον θά ἐπακολουθήσει ἡ ἀνάσταση. Κι ἀκόμη γνωρίζουμε ὅτι ἡ ψυχή ποτέ δέν πεθαίνει, ἀλλά μεταβαίνουν οἱ ἐν Κυρίῳ ἀποθνήσκοντες στούς μακαρίους κόλπους τοῦ πατριάρχου Ἀβραάμ, «ἔνθα οὐκ ἔστι πόνος, οὐ λύπη, οὐ στεναγμός, ἀλλά ζωή ἀτελεύτητος». Ὁ ἀπόστολος Παῦλος  θεωροῦσε κέρδος του νά πεθάνει, γιατί θά βρισκόταν στήν ἀγκαλιά τοῦ Θεοῦ καί θά ἐπετύγχανε τήν πλήρη ἕνωσή του μέ τόν Κύριο. «Ἐμοί τό ζῆν Χριστός καί τό ἀποθανεῖν κέρδος».

             Μολονότι ὁ ὑγιής Χριστιανισμός θεωρεῖ τό θάνατο ὡς χαροποιό γεγονός πού μᾶς παίρνει ἀπό τήν κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος καί μᾶς φέρνει στό νέο κόσμο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, δέν παραθεωρεῖ τό θλιβερό γεγονός ὅτι χωρίζει τήν ψυχή ἀπό τό σῶμα οὔτε ὅτι μᾶς χωρίζει ἀπό προσφιλῆ καί ἀγαπητά μας πρόσωπα.

            Πῶς τώρα θά βρεθεῖ ἡ χρυσή τομή μεταξύ τῶν δύο συναισθημάτων μας; Τῆς χαρᾶς ὅτι πηγαίνει ὁ ἄνθρωπός μας κοντά στό Χριστό καί τῆς λύπης ὅτι χωρίζεται ἡ ψυχή ἀπό τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου καί ὅτι χωριζόμαστε ἀπό προσφιλῆ μας πρόσωπα;  Ὅταν ὁ Κύριος λέει "μή κλαίετε, οὐκ ἀπέθανεν, ἀλλά καθεύδει", δέν ἐννοεῖ νά μήν πονέσουμε, νά μή δακρύσουμε, ἀλλά ἀποκλείει τήν ὑπερβολική λύπη, τίς φωνές, τή μελαγχολία, τήν ἀπογοήτευση, τήν ἀπελπισία, στήν ὁποία πέφτουν «οἱ μή ἔχοντες ἐλπίδα» (Α’ Θεσ. δ’ 13). Δέν ταιριάζει οἱ χριστιανοί νά πενθοῦμε μέ ἀκραῖες ἐκδηλώσεις. Ἀλλά καί δέν ἁμαρτάνουμε, ἐάν χύσουμε δάκρυα γλυκά γιά τόν πρόσκαιρο χωρισμό τοῦ προσφιλοῦς προσώπου μας.

            Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος παρατηρεῖ στοχαστικά: «Τό μέν ἀπαθές ἀπάνθρωπον, τό δέ πολυπαθές ἀφιλόσοφον». Δηλαδή, τό νά παραμείνουμε ἀσυγκίνητοι μπροστά στό θάνατο, εἶναι ἀπάνθρωπο. Ἀλλά καί τό νά κυριευθοῦμε ἀπό ὑπερβολική λύπη, δέν εἶναι φιλοσοφημένη ἐνέργεια. Θά δακρύσει καί ὁ πιστός, ἀλλά τά δάκρυά του θά εἶναι ἤρεμα καί γλυκά, διότι οἱ χριστιανοί προσδοκοῦμε ἀνάσταση νεκρῶν. Γι᾿ αὐτό τοποθετοῦμε σταυρό ἐπάνω στόν τάφο. Διότι συμβολίζει τήν ἐλπίδα τῆς ἀναστάσεως.

            «Μή κλαίετε· οὐκ ἀπέθανεν, ἀλλά καθεύδει».

            Ἀδελφοί, τελικῶς ἡ χριστιανική ἀντιμετώπιση τοῦ θανάτου εἶναι κάτι τό ἐνδιάμεσο μεταξύ χαρᾶς καί λύπης. Χαρμολύπη τήν ὀνομάζουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας. Ἀλλά ὑπερισχύει ἡ χαρά τῆς ἀναστάσεως. «Ἀνέστη Χριστός καί νεκρός οὐδείς ἐπί μνήματος». «Ἀνέστη Χριστός καί ἐγένετο ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων». Θά ἐπαληθευθεῖ κατά γράμμα ὁ θεῖος λόγος τῆς Γραφῆς: «Ἀναστήσονται οἱ νεκροί καί ἐγερθήσονται οἱ ἐν τοῖς μνημείοις καί εὐφρανθήσονται οἱ ἐν τῇ γῇ». Γι᾿ αὐτό ἄς σιγήσουν οἱ θρῆνοι, ἄς στεγνώσουν τά δάκρυα, ἄς ἁπαλυνθεῖ ὁ πόνος τῶν πενθούντων, μπροστά στή ρητή διαβεβαίωση τοῦ Νικητοῦ τοῦ θανάτου. «Μή κλαίετε». Ὁ προσφιλής συγγενής σας «οὐκ ἀπέθανεν, ἀλλά καθεύδει». Ἀμήν.