Κυριακή 5 Ὀκτωβρίου 2014 (Β΄ Λουκᾶ)

«Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθώς καί ὁ Πατήρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί» (Λουκ. στ΄ 36).

           Ἀδελφοί, ἡ στοργή, ἡ εὐσπλαχνία, ἡ ἐλεημοσύνη καί ἡ ἀγάπη στήν πρό Χριστοῦ ἐποχή ὡς ἀρετές δέν εἶχαν θέση στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων. Νοσοκομεῖα, ἄσυλα ἀνιάτων, βρεφοκομεῖα, ὀρφανοτροφεῖα καί γηροκομεῖα δέν ὑπῆρχαν οὔτε σάν ὄνειρο. Τό σύνηθες πού συναντοῦσε κανείς ἦταν ἡ σκληρότητα καί ἡ ἀπανθρωπιά. Ἀνθοῦσε ὁ θεσμός τῆς δουλείας. Ὁ δοῦλος ἐθεωρεῖτο πράγμα. Ὁ κύριός του εἶχε δικαίωμα νά τόν φονεύσει, νά τόν ἀλείψει μέ πίσσα καί νά τόν κάψει, γιά νά ἀπολαύσει νυκτερινό θέαμα, νά τόν κόψει κομματάκια καί νά τόν ρίξει γιά τροφή στά ψάρια πού ὑπῆρχαν στό συντριβάνι τοῦ κήπου του.

            Σέ μιά τέτοια ἐποχή ἀσπλαχνίας καί ἀσυμπάθειας σάν αὔρα θείας πνοῆς ἀκούστηκαν οἱ θεῖοι λόγοι τοῦ Κυρίου μας: «Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθώς καί ὁ Πατήρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί». Τί σημαίνουν, ἆραγε τά λόγια αὐτά τοῦ Κυρίου μας; Ποιός εἶναι ὁ οἰκτίρμων ἄνθρωπος; Γιατί μᾶς καλεῖ ὁ Κύριος νά γίνουμε οἰκτίρμονες καί πῶς θά τό ἐπιτύχουμε;

            Οἰκτίρμων εἶναι ὁ φιλόστοργος, ὁ φιλεύσπλαχνος, ὁ ἐλεήμων, ὁ συμπονετικός ἄνθρωπος· ἐκεῖνος πού βλέπει τόν κακοποιημένο ἀπό τούς ληστές καί δέν τόν προσπερνᾶ βιαστικός, ἀλλά σκύβει σάν καλός Σαμαρείτης καί τόν περιποιεῖται. Οἰκτίρμων εἶναι αὐτός πού χαίρεται μέ αὐτούς πού χαίρονται  καί κλαίει μέ αὐτούς πού κλαῖνε· αὐτός πού βάζει βαθειά τό χέρι στήν τσέπη του καί δίνει τροφή στόν πεινασμένο, νερό στό διψασμένο, ροῦχα στό γυμνό, στέγη στόν ἄστεγο· αὐτός πού ἐπισκέπτεται τόν ἀσθενῆ καί τόν φυλακισμένο. Οἰκτίρμων εἶναι αὐτός πού ἔχει πλατειά καρδιά καί ὅλους τούς χωράει· αὐτός πού διαθέτει πνευματική ἀρχοντιά καί ἀνωτερότητα· αὐτός πού κατανοεῖ τόν συνάνθρωπό του πού ἔχει προβλήματα· αὐτός πού δείχνει μεγαλοψυχία ἀκόμη καί στόν ἐχθρό του.

            Ὁ οἰκτίρμων δέν βάζει πρῶτα τό δικό του συμφέρον, ἀλλά «τό τῶν πολλῶν, ἵνα σωθῶσι». Δέν ἐπιλέγει τή δική του προτίμηση, ἀλλά αὐτήν πού ἐξυπηρετεῖ τό σύνολο. Δέν ἐκδηλώνει φιλάνθρωπα αἰσθήματα μόνο πρός τούς γνωστούς, ἀλλά καί πρός τούς ἀγνώστους. Δέν εὐεργετεῖ μόνον αὐτούς πού τόν εὐεργετοῦν, ἀλλά κι αὐτούς πού τόν ἀδικοῦν. Δέν σπλαχνίζεται μόνον αὐτούς πού τόν συμπαθοῦν, ἀλλά κι αὐτούς πού τόν ἀντιπαθοῦν. Γιά ὅλους νοιάζεται καί γιά ὅλους φροντίζει.

             Ὁ Κύριος στήν ἐπί τοῦ Ὄρους ὁμιλία Του μᾶς καλεῖ νά γίνουμε οἰκτίρμονες, γιά νά μοιάσουμε στόν Οὐράνιο Πατέρα μας, πού εἶναι κι αὐτός «οἰκτίρμων καί ἐλεήμων», «μακρόθυμος καί πολυέλεος», πού εἶναι «ὁ Πατήρ τῶν οἰκτιρμῶν καί Θεός πάσης παρακλήσεως».

            Ὑπάρχει κανείς ἄνθρωπος πού νά μήν ἀπολαμβάνει τούς οἰκτιρμούς τοῦ Θεοῦ; Ὅλοι ὁμολογοῦμε ὅτι εἶναι ὁ Οὐράνιος Πατέρας πού μᾶς εὐεργετεῖ ἡμέρα καί νύκτα. «Ἀνατέλλει τόν ἥλιον αὐτοῦ ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς καί βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους». Ἀναβάλλει νά μᾶς τιμωρήσει, γιά νά μᾶς δώσει προθεσμία χρόνου νά μετανοήσουμε. Παρατείνει τό ἔλεός Του, γιά νά μᾶς βοηθήσει νά σωθοῦμε. Προσφέρει τόν Μονογενῆ Υἱό Του θυσία ὑπέρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καί σωτηρίας.

            Ἀλλά καί τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, «διῆλθε τήν ἐπί γῆς ζωή Του εὐεργετῶν καί ἰώμενος τούς καταδυναστευομένους ὑπό τοῦ διαβόλου». Φερόταν σέ ὅλους μέ ἄπειρη ἀγάπη καί στοργή. Σπλαχνιζόταν τόν λαό τοῦ Θεοῦ πού ἦταν ἐγκαταλελειμμένος καί ταλαιπωρημένος, σάν τά πρόβατα πού ἔχασαν τόν ποιμένα τους.

            Ἀλλά κυρίως ἡ φιλανθρωπία Του ἔλαμψε ἐπάνω στό Σταυρό, ὅπου ἔχυσε τό τίμιο αἷμα Του γιά τή σωτηρία μας. Ἡ ἀγάπη μέ τήν ὁποία μᾶς περιβάλλει εἶναι βασιλική· ἡ εὐσπλαχνία Του ἡγεμονική· ἀπεριόριστη στό μέγεθος καί ἀρχοντική στό ἦθος. Ἡ φιλανθρωπία Του εἶναι ἀμέτρητη, πέρα ἀπό τά ἀνθρώπινα μέτρα. Εἶναι ἄφατη, πέρα ἀπό τόν ἀνθρώπινο λόγο.

            Τέλος, τό τρίτο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τό Πανάγιο Πνεῦμα, ὀνομάζεται «ἀγαθός Παράκλητος», διότι μᾶς παραμυθεῖ, μᾶς παρηγορεῖ, μᾶς στηρίζει, μᾶς ἐνισχύει μυστικά μέ τή θεία Του Χάρη. Πνέει σάν αὔρα λεπτή στίς ψυχές καί μᾶς χαρίζει τή δροσιά τοῦ Οὐρανοῦ. Πληρώνει τό ἐσωτερικό μας μέ τή θεία παρουσία Του. Φωτίζει τή διάνοιά μας, ἐνισχύει τή θέλησή μας, ἁγιάζει τήν καρδιά μας. Μᾶς ὁδηγεῖ «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν». Μᾶς ἀποκαλύπτει τή σοφία τοῦ Θεοῦ. Μᾶς κάνει εὐεργετικούς καί χρήσιμους μέσα στήν κοινωνία.

             Κατά τό πρότυπο τῆς Ἁγίας Τριάδος καλούμαστε νά γίνουμε κι ἐμεῖς οἰκτίρμονες, εὐεργετικοί, φιλόστοργοι, φιλεύσπλαχνοι, συμπονετικοί. Νά συγχωροῦμε ὁ ἕνας τόν ἄλλον, ὅπως καί ὁ Θεός διά τοῦ Χριστοῦ μᾶς συγχώρησε.

            Σχολιάζοντας τόν στίχο πού ἀναλύουμε ὁ ἱερός Χρυσόστομος παρατηρεῖ: Δέν εἶπε ὁ Κύριος ἐάν νηστεύετε, θά γίνετε ὅμοιοι μέ τόν οὐράνιο Πατέρα σας, οὔτε ἐάν παρθενεύετε, οὔτε ἐάν προσεύχεσθε, ἀλλ’ εἶπε: «Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθώς καί ὁ Πατήρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί». Διότι τίποτε δέν μᾶς ἐξομοιώνει τόσο μέ τόν Θεό, ὅσο τό νά ἐλεοῦμε τούς συνανθρώπους μας. Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας προσθέτει ὅτι ὁ ἀγώνας πού κάνουμε νά γινόμαστε οἰκτίρμονες, μᾶς ἐξομοιώνει μέ τό Θεό, μᾶς κάνει ἀληθινά παιδιά τοῦ Θεοῦ. Ἐνῶ ἀντίθετα ἡ σκληροκαρδία καί ἡ ἀπανθρωπιά μᾶς δίνει τή μορφή τοῦ διαβόλου.

            «Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθώς καί ὁ Πατήρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί».

            Ἀδελφοί, μολονότι ζοῦμε στόν 21^ο αἰώνα καί στήν τρίτη χιλιετία, ἐπειδή ξεφύγαμε ἀπό τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ξαναγυρίζουμε στή σκληρότητα καί στήν ἀπανθρωπιά. Καθημερινά ἀκοῦμε φόνους, ἐγκλήματα, τρομοκρατικά κτυπήματα. Οἱ ἄνθρωποι ἄρχισαν νά ζοῦν πάλι χωρίς ἀγάπη μέσα στό μῖσος καί στό σκοτάδι.

            Πόσο ὡραιότερο πράγμα εἶναι νά μαλακώσουν οἱ σκληρές καρδιές μας καί νά εἴμαστε οἰκτίρμονες! Νά γίνουμε φιλόστοργοι, νά φέρνουμε στή γῆ ἀγάπη καί συμπόνια. Ὅσο περισσότερη στοργή δείχνουμε στόν συνάνθρωπό μας, τόσο περισσότερο ἔλεος θά βροῦμε κατά τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως. Γι’ αὐτό ὅσο μποροῦμε νά μήν ξεχνᾶμε τούς θείους λόγους τοῦ Κυρίου μας: «Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθώς καί ὁ Πατήρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί».