ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΕΠΙ Τῌ ΕΟΡΤῌ ΤΗΣ ΣΕΒΑΣΜΙΑΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2013

Π Α  Υ Λ Ο Σ

Ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καί Μητροπολίτης τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Δράμας,

πρός

τόν Ἱερόν Κλῆρον καί  τούς εὐσεβεῖς καί εὐλογημένους Χριστιανούς τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά καί περιπόθητα,

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ  Δαμασκηνός ἀναφερόμενος στή μεγάλη ἑορτή τῆς ἀθανάτου Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου λέγει ὅτι κανένας ἄνθρωπος δέν θά μπορέσῃ ποτέ ἀξίως νά ὑμνήσῃ τήν ἱερή τῆς Θεομήτορος μετάσταση ̇ μακάρι μύριες νά εἶχε γλῶσσες καί μύρια στόματα. Γιατί ἐκείνη βρίσκεται ψηλότερα ἀπό κάθε δοξολογικό μέτρο.

Σήμερα, καθώς ἡ Παναγία ἀποδημεῖ πρός τόν Υἱό Της, τήν διακονοῦν οἱ ἄγγελοι, τήν ὑπηρετοῦν οἱ Ἀπόστολοι, τήν τιμοῦν οἱ ψυχές τῶν δικαίων, τῶν Προφητῶν, τῶν Πατριαρχῶν.

Ἡ πηγή τῆς ζωῆς πηγαίνει στή ζωή περνῶντας ἀπό τό θάνατο. Αὐτή πού μέ ὑπερφυσικό τρόπο, πάνω ἀπό τούς φυσικούς νόμους, γέννησε τόν μονογενῆ Υἱό Της, ὑπακούει στή φυσική τάξη ̇ τό ἀμόλυντο σῶμα Της ὑποτάσσεται στό θάνατο, γιατί πρέπει ν’ ἀφήσῃ ὅ,τι εἶναι θνητό καί νά ντυθῇ τήν ἀφθαρσία, ἀφοῦ καί ὁ Κύριός Της δέν ἀρνήθηκε τή γεύση τοῦ θανάτου. Πέθανε σωματικά καί μέ τό θάνατό Του καταργεῖ τό θάνατο ̇ στή φθορά χαρίζει τήν ἀφθαρσία καί κάνει τήν νέκρωση πηγή τῆς ἀναστάσεως.  

Πόσο ὄμορφη ἀποδημία, ἀφοῦ χαρίζει τή συνάντηση μέ τό Θεό ! Ἄν καί χωρίζεται, σύμφωνα μέ τή φυσική τάξη, ἡ πανίερη ψυχή Της ἀπό τό ἄσπιλο σῶμα Της πού παραδίδεται στόν τάφο, δέν μένει στό χῶρο τοῦ θανάτου οὔτε ἀφανίζεται ἀπό τή φθορά, ὅπως ὁ ὑμνωδός διαπιστώνει : «τάφος καί νέκρωσις οὐκ ἐκράτησεν, ἀλλ’ ὡς Ζωῆς μητέρα, πρός τήν Ζωήν μετέστησεν» (κοντάκιον ἑορτῆς).

Ἡ Παναγία Θεοτόκος δέν  ἔχει ἀνάγκη ἀπό ψευδῆ δόξα. Ὁ μακαρισμός Της καί ἡ δόξα Της, κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό, εἶναι ἡ ἄσπορος σύλληψις, ἡ θεία ἐνοίκησις, ὁ τόκος ὁ ἄφθορος τοῦ Δευτέρου προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἡ τιμή, ὁ μακαρισμός, ἡ δόξα καί ἡ χάρις τῆς Παναγίας Θεοτόκου στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέν τελειώνουν ποτέ.

Ἡ Παναγία μας ὡς Μητέρα τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, τῆς Κεφαλῆς τῆς Ἐκκλησίας εἶναι αἰτία καί πρόξενος ὅλων τῶν γενομένων ἀγαθῶν στήν Ἐκκλησία. Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας διδάσκει ὅτι δέν στέκεται ἡ Ἐκκλησία ἄνευ τῆς Παναγίας Μητρός τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος εἶναι ἡ Ἐκκλησία καί ἡ Ἐκκλησία ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος. Στό ὄνομα τῆς Θεοτόκου συμπεριλαμβάνεται ὅλη ἡ ἔννοια τῆς Ἐκκλησίας, διότι στό πρόσωπο τῆς ἀειπαρθένου Μαρίας ἐκφράζεται ὅλο τό θεῖο μυστήριο τοῦ προσώπου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ : «Γένοιτο δέ ἡμᾶς ... τρέμειν καί σέβειν τήν ἀδιάσπαστον Τριάδα· ὑμνοῦντας τήν ἀειπάρθενον Μαρίαν, δηλονότι τήν ἁγίαν Ἐκκλησίαν....». Ἡ Πλατυτέρα τῶν οὐρανῶν πού ζωγραφίζεται στό ἡμιθόλιο τῆς κόγχης τοῦ ἱεροῦ βήματος μετά τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ συμβολίζει ἀκριβῶς τήν Ἐκκλησία μετά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στό μέσον αὐτῆς.

Ἡ ἀκαταίσχυντος προστασία τῆς Παναγίας στά τέκνα Της τά εὑρισκόμενα στή γῆ, μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Υἱοῦ Της, ἄρχισε ὅταν ἡ Παναγία εὑρίσκετο μεταξύ τῶν Ἀποστόλων καί τῶν πιστῶν στήν Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων, καί συνεχίζεται στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Ἡ μεσιτεία αὐτή δέν εἶναι ἄλλο τι παρά ἡ ἴδια ἡ μεσιτεία τοῦ μόνου Μεσίτου Θεοῦ καί ἀνθρώπου, τοῦ Χριστοῦ (Α΄ Τιμ. 2,5), τοῦ «δι’ αὐτῆς σεσωκότος καί ζωογονήσαντος τό ἀνθρώπινον γένος», ὅπως διδάσκει ὁ Ἅγιος Μόδεστος Ἱεροσολύμων.

Αὐτή ἡ συνείδησις τῶν Ὀρθοδόξων πιστῶν ἐμφανῶς ἐκδηλώνεται στά θεομητορικά προσκυνήματα τῆς πατρίδας μας καί ἐξεχόντως στό ἱερό παλλάδιο τῆς Μητροπόλεώς μας, τήν ἱερά Μονή τῆς Εἰκοσιφοινίσσης, πού προσέφερε ἀπροσμέτρητες ὑπηρεσίες στήν Ἐκκλησία καί στό Γένος μας. Ἄν στήν περιοχή μας διαφυλάχθηκε ἡ ἐθνική μας συνείδηση καί ἡ ὀρθόδοξη πίστη μας, κυρίως σ’ αὐτό τό ἱερό ἐνδιαίτημα ὀφείλεται. Γι’ αὐτό ὁ σεβασμός καί ἡ εὐγνωμοσύνη μας πρέπει νά εἶναι παντοτινά.

Ἡ σημερινή ἡμέρα  εἶναι καί ἡ ἡμέρα τῆς  ἁλώσεως τῆς Τραπεζοῦντος ἀπό τόν Μωάμεθ τόν πορθητή. Στίς 15 Αὐγούστου τοῦ 1461 παραδόθηκε διά συνθήκης τό τελευταῖο προπύργιο τῆς Ρωμιοσύνης. Ὁ τελευταῖος αὐτοκράτορας Δαβίδ, ὁ Μεγάλος Κομνηνός, μέ τά τρία παιδιά του, Βασίλειο, Μανουήλ, Γεώργιο, καί τόν ἀνηψιό του καί διάδοχο τοῦ θρόνου Ἀλέξιο ὁδηγήθηκε ὅμηρος στήν Ἀδριανούπολη. Ἀπό κεῖ τό Μάρτιο τοῦ 1463 ὁδηγήθηκε στήν Κωνσταντινούπολη καί φυλακίστηκε. Ὁ Ἀμηρᾶς τοῦ πρότεινε αὐτός καί τά παιδιά του ἤ νά πεθάνουν ἤ νά ἀλλάξουν πίστη καί νά ἀσπαστοῦν τόν Μουσουλμανισμό. Αὐτοί μέ κανένα τρόπο δέν δέχθηκαν νά ἀλλαξοπιστήσουν καί ἔτσι τήν πρώτη Νοεμβρίου τοῦ 1463, ἀφοῦ πρῶτα ἔσφαξαν τούς γιούς καί τόν ἀνηψιό, ἀποκεφάλισαν καί τόν βασιλιά Δαβίδ, ἀνοίγοντας τόν μεγάλο καί ἱερό κατάλογο τῶν Μαρτύρων τῆς πίστεως κατά τή μαύρη γιά τό Γένος μας περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας.

Στή συνείδηση  καί τά ἔργα ὅλων τῶν ἱστορικῶν  τοῦ Πόντου τονίζεται ἡ ὁμολογία τῆς πίστεως τῶν μαρτύρων καί  ὁ ὑπέρ τοῦ Χριστοῦ θάνατός των.

Αὐτή τήν  κοινή συνείδηση ἀνέσυρα ἀπό  τή λήθη καί αἰσθανόμενος τό ἀνεξόφλητο πρός αὐτούς χρέος, κατήρτισα τόν φάκελο μέ τά τεκμήρια τοῦ μαρτυρίου των, τόν κατέθεσα στήν Ἱερά Σύνοδο, ἡ ὁποία ἐνέκρινε τήν αἴτησή μου καί διεβίβασε τό φάκελο στήν Μητέρα Ἐκκλησία τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, ἐκζητῶντας τήν ἔκδοση ἱεροσυνοδικῆς πράξεως κατατάξεως τῶν ἁγίων στό Ἁγιολόγιο τῆς κατ’ ἀνατολάς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.  Ἡ Αὐτοῦ Θειοτάτη Παναγιότης ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος καί οἱ περί Αὐτόν ἀρχιερεῖς τοῦ θρόνου ἁρμοδίως συσκεφθέντες κατά τήν συνεδρίαν τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 10^ης Ἰουλίου 2013 κατέταξαν εἰς τήν χορείαν τῶν Ἁγίων Μαρτύρων τούς ἀνωτέρω καλλινίκους μάρτυρες, ὁρίσαντες νά τιμῶνται τήν 1η Νοεμβρίου, ἡμέρα τῆς μαρτυρικῆς αὐτῶν τελειώσεως. Ὁλοκάρδια εὐχαριστῶ τόν Παναγιώτατο καί τήν Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδο. 

Αὐτό τό σημαντικό γεγονός σᾶς ἀναγγέλλω τήν ἐπίσημη αὐτή ἡμέρα, δοξάζοντας τόν πανάγιο Τριαδικό Θεό πού μέ ἀξίωσε νά φέρω σέ πέρας τό ἱερό αὐτό ἔργο.

Στίς 3 Νοεμβρίου, ἡμέρα Κυριακή, θά τελεσθῇ στή Δράμα ὁ πρῶτος πανηγυρικός ἑορτασμός τῆς μνήμης τῶν Ἁγίων καί θ’ ἀναγνωσθῇ ἡ Πατριαρχική καί Συνοδική πρᾶξις τῆς ἁγιοκατατάξεώς των.

Ὁ Βασιλεύς Δαβίδ  προθύμως ἐθυσίασε τά πάντα διά  τήν ἀγάπην τοῦ ἐπουρανίου Βασιλέως Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Γι’ αὐτό δέν  πρέπει ἡ λήθη νά καλύψῃ μέ τό σιωπηλό της πέπλο τόν μαρτυρικό θάνατο τοῦ τελευταίου αὐτοκράτορος τῆς Τραπεζοῦντος, γιά λόγους σοβαρούς πού συνδέονται μέ τήν Ὀρθόδοξη αὐτοσυνειδησία μας, τήν ἐθνική μας ἱστορία καί τό μέλλον μας σέ ἐποχές δύσκολες, πού διάφοροι ἐπιχειροῦν μεθοδικά νά μᾶς ἀποκόψουν ἀπό τίς πνευματικές μας ρίζες. Ἔχουμε καθῆκον ἱερό νά ἀποδώσουμε εἰς τήν Ἐκκλησία τή δόξα της, τό κάλλος, τίς μορφές καί τά ὀνόματα τῶν ἡρώων τῆς πίστεως, οἱ ὁποῖοι διά τοῦ αἵματός των ἐστερέωσαν τά θεμέλιά της, εἶναι μέρος τοῦ πολυτίμου στέμματός της, καί ἀποτελοῦν τό θησαυρό τῆς Ὀρθοδόξου πίστεώς μας.

Ἡ ἱερά Μητρόπολίς μας τό ἐγκόλπιο ἡμερολόγιο τοῦ ἔτους 2014 θά τό ἀφιερώσῃ στό μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Δαβίδ, γιά νά τιμήσῃ τήν ἐπέτειο τῆς συμπληρώσεως 550 ἐτῶν ἀπό τήν ἄθλησίν του ἀφ’ ἑνός καί ἀφ’ ἑτέρου γιά νά καταστῇ εὐρύτερα γνωστό τό τέλος τῆς αὐτοκρατορικῆς δυναστείας τῶν Μεγάλων Κομνηνῶν πού δόξασε τήν περιάκουστη πρωτεύουσα τοῦ Πόντου τήν Τραπεζοῦντα.

Οἱ κατά τόπους μαρτυρικές ἐκκλησίες στήν καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολή στό πέρασμα τῶν αἰώνων, λόγῳ τῶν περιπετειῶν πού πέρασαν, ἀπώλεσαν τά δίπτυχα καί τίς περγαμηνές των, καί τά πληρώματά τους διασκορπίστηκαν στούς τέσσερις ἀνέμους, κάτω ἀπό τό μένος καί τή λύσσα τῶν ἐχθρῶν των, σέ σημεῖο τέτοιο πού νά ἀφανισθοῦν πολλά τεκμήρια τῆς πνευματικῆς μας κληρονομιᾶς ̇ ἀπέμειναν ὅμως ἀρκετά τεκμήρια καί λείψανα τῆς τρισχιλιετοῦς μας παρουσίας. Καθῆκον δικό μας εἶναι μέ εὐλάβεια νά τά περισυλλέξουμε.

Αὐτοῦ τοῦ  καθήκοντος ἀξιώθηκα νά γίνω ὑπηρέτης καί διάκονος καί διά τοῦτο δοξάζω τό Πανάγιο ὄνομα τοῦ ἐν Τριάδι Ἁγίου Θεοῦ ἡμῶν δι’ αὐτήν τήν τιμήν καί εὐλογίαν.

Ἡ χάρις τῆς Ὑπεραγίας  Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας πού ἐκπηγάζει ἀπό τό Θεομητορικό της μνῆμα στή Γεθσημανῆ καί οἱ πρεσβεῖες τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Βασιλέως Δαβίδ καί τῶν συναθλητῶν του ἄς εἶναι μεθ’ ἡμῶν ἀδελφοί. ΑΜΗΝ.

Διάπυρος πρός τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον εὐχέτης πάντων ὑμῶν

Ο  ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ο ΔΡΑΜΑΣ   Π Α Υ Λ Ο Σ